85
thấy có sinh diệt; thấy hoa đốm diệt mất nơi hƣ không đã là điên đảo rồi;
lại còn muốn bảo nó sinh lại, thì thật là điên dại; làm sao còn gọi ngƣời
điên nhƣ vậy, là ngu hay là trí tuệ."
Phật dạy: "Ông hiểu nhƣ vậy, làm sao còn hỏi tính giác diệu minh,
không có phân biệt của chƣ Phật Nhƣ Lai, lúc nào lại sinh ra núi sông,
đất liền.
Lại nhƣ quặng vàng lộn với vàng ròng, khi vàng đã luyện thành ròng rồi,
thì không xen lộn đƣợc nữa; cũng nhƣ cây đã đốt ra tro, thì không thành
cây đƣợc nữa; Bồ đề Niết bàn chƣ Phật Nhƣ Lai thì cũng nhƣ vậy.
ĐOẠN VIII
CHỈ CÁC ĐẠI CÓ THỂ DUNG NHAU
"Phú lâu na, ông lại hỏi về địa, thủy, hỏa, phong, bản tính viên mãn dung
hòa, cùng khắp Pháp giới, nghi sao tính nƣớc, tính lửa lại không lấn
nhau, diệt nhau và nêu ra hƣ không và địa đại đều cùng khắp Pháp giới,
lẽ ra không dung đƣợc nhau.
Phú lâu na, ví nhƣ hƣ không, bản thể không phải các tƣớng, mà không
ngăn cản các tƣớng phát huy. Vì sao? Phú lâu na, nơi hƣ không kia, mặt
trời soi thì sáng, mây kéo thì tối, gió lay động, trời tạnh thì trong, hơi
đọng thì dục, bụi nổi thì mù, nƣớc đứng thì ánh. Ý ông nghĩ thế nào?
Các tƣớng hữu vi khác nhau nhƣ vậy, nhân các cái kia mà sinh, hay nhân
hƣ không mà có. Phú lâu na, nếu nhƣ do các cái kia sinh ra, thì khi mặt
trời soi, đã là mặt trời sáng, mƣời phƣơng thế giới đều thành sắc của mặt
trời, làm sao giữa hƣ không, lại còn thấy mặt trời tròn. Nếu là hƣ không
sáng, thì hƣ không phải tự soi lấy, làm sao lúc giữa đêm mây mù, lại
không sinh ra sáng chói. Vậy nên biết rằng cái sáng đó, không phải mặt
trời, không phải hƣ không và cũng không ra ngoài hƣ không và mặt trời.
Xét cái tƣớng vốn là vọng, không thể chỉ bày, cũng nhƣ muốn hoa đốm
hƣ không kết thành quả hƣ không, làm sao còn gạn hỏi cái nghĩa lấn diệt
lẫn nhau? Xét cái tính, vốn là chân, chỉ là tính giác diệu minh, tính giác
diệu minh, vốn không phải là nƣớc hay là lửa, làm sao còn hỏi về nghĩa
không dung đƣợc nhau?
