Sự là sự tướng thực hành, bất cứ thực hành đúng lý hay không đúng
lý đều gọi là sự chướng. Tại sao? Nếu chấp thật đúng với chơn lý thì
làm cho biến dịch sanh tử tương tục; nếu thực hành không đúng lý thì
làm cho phần đoạn sanh tử tương tục, hai thứ sanh tử này cùng gọi
là sanh tử tương tục.
Lược giải hết.
Thiện nam tử! Thế nào là năm thứ chủng tánh?
1. Phàm phu chủng tánh: Nếu hai thứ chướng kể trên chưa được
đoạn diệt thì gọi là chưa thành Phật.
2. Nhị thừa chủng tánh: Nếu những chúng sanh bỏ hẳn tham dục, đã
trừ được sự chướng chưa dứt lý chướng thì chỉ có thể ngộ nhập
hàng Thanh Văn hay Duyên Giác, chưa thể trụ nơi cảnh giới Bồ Tát.
3. Bồ Tát chủng tánh: Thiện nam tử! Nếu tất cả chúng sanh đời mạt
pháp muốn vào biển Đại Viên Giác của Như Lai, trước tiên phải phát
nguyện siêng năng dứt trừ hai chướng, nếu hai chướng đã hàng
phục thì được ngộ nhập cảnh giới Bồ Tát. Nếu hai chướng dứt hẳn
thì được đến chỗ Đại Niết Bàn, Bồ Đề đầy đủ, thẳng vào Viên Giác vi
diệu của Như Lai.
4. Bất định chủng tánh: Thiện nam tử! Tất cả chúng sanh đều chứng
Viên Giác, được gặp thiện tri thức, tùy nơi nhân địa tự tu pháp gì
hạnh gì của mỗi thiện tri thức để dạy bảo môn đồ, người theo đó tu
tập bèn có chủng tánh đốn tiệm khác nhau. Nếu gặp đường lối tu
đúng chánh hạnh, thẳng đến vô thượng Bồ Đề của Như Lai thì chẳng
kể căn cơ lớn nhỏ, đều thành quả Phật.
5. Ngoại đạo chủng tánh: Nếu những chúng sanh muốn cầu chánh
pháp mà lại gặp thầy bạn tà kiến thì tu hành chẳng được chánh ngộ,
đây gọi là chủng tánh ngoại đạo, ấy là lỗi của tà sư, chẳng phải lỗi
của chúng sanh.
Những chủng tánh kể trên gọi chung là ngũ tánh sai biệt của chúng
sanh.
Thiện nam tử! Bồ Tát chỉ vì tâm đại bi, tùy sự phương tiện vào các
cõi thế gian, khai thị cho kẻ chưa ngộ, cho đến thị hiện đủ thứ hình
