rằng đây là thân thể bạn, vẫn cùng thân thể ấy. Nó không phải là
cùng thân thể đó đâu, nó là sự liên tục.
Khi bạn còn trong bụng mẹ, ngày đầu tiên bạn chỉ là một tế bào nhỏ,
vô hình với mắt trần. Đó là da của bạn vào lúc đó, đó là thân thể
bạn. Thế rồi bạn bắt đầu lớn lên. Sau chín tháng bạn được sinh ra -
thế thì bạn có một thân thể hoàn hoàn khác. Nếu bỗng nhiên bạn bắt
gặp bản thân mình mới một ngày tuổi, vừa mới được sinh ra, bạn sẽ
không thể nào nhận ra được rằng đây là bạn. Bạn đã thay đổi nhiều
thế. Nhưng dầu vậy bạn vẫn nghĩ mình như cũ. Theo một cách nào
đó thì bạn vẫn như cũ bởi vì bạn là cùng sự liên tục. Theo một cách
nào đó bạn lại không như cũ bởi vì bạn vẫn đang thay đổi liên tục.
Theo cùng cách đó, cũng giống như da, là bản ngã. Da giữ thân thể
bạn trong một hình mẫu, trong một định nghĩa, trong một giới hạn.
Bản ngã giữ nội dung của tâm trí bạn trong một giới hạn. Bản ngã là
lớp da bên trong để cho bạn biết mình là ai; bằng không bạn sẽ bị
lạc - bạn sẽ không biết ai là ai; ai là mình và ai là người khác.
Ý tưởng về cái ta, cái tôi, bản ngã, cho bạn một định nghĩa, một định
nghĩa tiện dụng. Nó làm cho bạn tách biệt rõ ràng với người khác.
Nhưng điều đó nữa cũng là da, lớp da rất tinh tế, cái giữ lại tất cả
nội dung của tâm trí bạn - kí ức của bạn, quá khứ của bạn, ham
muốn của bạn, kế hoạch của bạn, tương lai của bạn, hiện tại của
bạn, yêu của bạn, ghét của bạn, giận dữ, buồn rầu, sung sướng - nó
giữ tất cả những cái đó trong một cái túi. Nhưng bạn lại không là bản
ngã đó. Bởi vì cái đó nữa lại cũng cứ thay đổi và cái đó thay đổi còn
nhiều hơn da thân thể. Từng khoảnh khắc nó đều đang thay đổi.
Phật dùng sự tương tự với ngọn lửa. Chiếc đèn được thắp sáng:
bạn thấy ngọn lửa, nhưng nó liên tục thay đổi, nó chưa bao giờ như
cũ cả. Đến sáng khi bạn tắt đèn đi, bạn không tắt cùng ngọn lửa đó
đâu. Nó đã liên tục thay đổi cả đêm rồi.
Từng khoảnh khắc ngọn lửa đều biến mất thành khói và ngọn lửa
mới đang thay thế nó. Nhưng việc thay thế lại nhanh tới mức bạn
không thể thấy được sự vắng mặt - rằng ngọn lửa này đã qua, ngọn
lửa khác đã tới. Cái này qua đi, cái khác tới liền. Khoảnh khắc này
nhanh tới mức bạn không thể thấy được lỗ hổng giữa cả hai. Bằng
không thì chỉ có sự liên tục; nó không phải là cùng ngọn lửa. Nhưng
dầu vậy, theo một cách nào đó, nó là cùng ngọn lửa bởi vì nó là sự
liên tục của cùng ngọn lửa. Nó được sinh ra từ cùng một ngọn lửa.
