hiện hữu, là bạn ở cùng tôi đấy. Đó là cách duy nhất ở cùng tôi.
Không cần con đường nào cả. Tất cả mọi con đường đều đi lạc lối.
Để về nhà, không cần đường. Bạn phải dừng đi và chạy đây đó.
Ông già này thực sự hỏi bạn câu hỏi hay. 'Làm sao ông đến đây
được vì không có đường?'
Ông ấy đang nói theo cách Thiền. Trong Thiền họ có công án rằng
một người có một con ngỗng. Khi con ngỗng còn rất nhỏ, anh ta bỏ
nó vào cái chai. Thế rồi con ngỗng bắt đầu lớn lên. Anh ta tiếp tục
nuôi con ngỗng trong chiếc chai đó. Thế rồi con ngỗng trở nên quá
lớn - lớn tới mức miệng chai trở thành rất nhỏ và nó không thể chui
ra được.
Bây giờ vấn đề là - cái chai phải không bị đập vỡ, và con ngỗng phải
được lấy ra bằng không thì nó sẽ chết. Bây giờ không có chỗ để lớn
lên mà nó thì vẫn đang lớn. Cái chai phải được gìn giữ - nó rất quí
giá - và con ngỗng phải được lấy ra, mà miệng chai lại nhỏ tới mức
nó không thể chui ra được. Làm gì đây?
Đây là công án Thiền. Nó được trao cho các đệ tử để thiền. Bây giờ
nó là ngớ ngẩn. Bạn có thể làm được gì về nó? Bất kì điều gì bạn
làm, nó lại vẫn là cùng một vấn đề. Cái chai phải không bị đập vỡ.
Điều đó dường như là cách duy nhất để đem nó ra. Và con ngỗng
không thể được phép ở bên trong thêm nữa, vì bây giờ không còn
chỗ và nó sẽ chết. Bây giờ làm gì đây? Câu hỏi này thúc bách. Và
đệ tử được bảo cho phải thiền mãnh liệt nhất có thể được.
Đệ tử này thiền hai mươi bốn giờ. Thế rồi anh ta tới thầy, anh ta tìm
ra cách nào đó - nhưng bạn có thể tìm ra cách nào không? Mọi cách
đều không thể được. Không có cách nào cả, đây là phương án duy
nhất. Và đệ tử này trở nên thất vọng và còn thất vọng hơn, và anh ta
nghĩ và thiền, và tâm trí anh ta bắt đầu quay cuồng. Anh ta không
thể ngủ được, bởi vì thầy nói, 'Vấn đề này rất khẩn thiết. Mạng sống
phải được cứu. Con ngỗng đang sắp chết - và con làm gì mà cứ
ngồi lì ra đó? Mãnh liệt hơn, tỉnh táo hơn, và tìm ra giải pháp đi.'
Và thầy đang bước quanh với cây thiền trượng, và bạn không thể
thảnh thơi và bạn không thể ngủ được. Ngay cả trong giấc ngủ đệ tử
này cũng vẫn chỉ nghĩ về cái chai và con ngỗng. Và điều đó tiếp tục -
ngày nọ ngày kia.