tâm lí học thì bạn sẽ ngạc nhiên: họ cứ nghiên cứu về tâm trí của
chuột để hiểu tâm trí người. Điều đó thật đáng xấu hổ, điều đó là rất
bất kính. Hiểu biết dựa trên cơ sở tâm trí của chuột không thể có ích
gì nhiều.
Khi một thiền nhân quan sát tâm trí của riêng mình, người đó quan
sát tâm trí con người sống động, rộn ràng, đang đập. Và người đó
quan sát tâm trí của riêng mình bởi vì đó là cái gần gũi nhất mà bạn
có thể đạt tới tâm trí. Từ bên ngoài bạn chẳng bao giờ có thể đạt tới
rất gần tâm trí; từ bên ngoài bạn có thể suy diễn, nhưng điều đó sẽ
vẫn còn là suy diễn. Nó không bao giờ có thể trở thành tri thức
được, bởi vì ngay cả chuột cũng có thể lừa bạn, và người ta đã thấy
chúng lừa rồi. Ngay cả chuột cũng không chỉ trên bề mặt; cốt lõi bên
trong nhất của chúng vẫn còn không thâm nhập vào được.
Tại sao các nhà tâm lí học lại cứ nghiên cứu chuột? Sao không
nghiên cứu trực tiếp con người đi? Bởi vì con người dường như
phức tạp thế. Họ nghiên cứu các cấu trúc sơ cấp. Cứ dường như là
bạn muốn nghiên cứu Einstein và bạn tới trường tiểu học và bạn
nghiên cứu trẻ nhỏ; và từ hiểu biết đó bạn sẽ xây dựng hiểu biết về
Einstein. Điều đó đơn giản là ngớ ngẩn. Điều đó không đúng chút
nào, hướng này là sai. Mọi đứa trẻ sẽ không trở thành một Einstein.
Nếu mà các nhà tâm lí học đúng, thế thì mọi đứa trẻ sẽ phát triển
thành một Einstein. Nhưng mọi đứa trẻ sẽ không trở thành một
Einstein. Chỉ một đứa trẻ chắc chắn đã nở hoa thành Einstein. Nếu
bạn muốn hiểu Einstein, cách duy nhất là hiểu Einstein.
Nhưng làm sao mà hiểu Einstein được? Từ bên ngoài ông ấy là
người bình thường như bất kì người nào khác. Khác biệt của ông ấy
là ở bên trong, tính duy nhất của ông ấy là ở bên trong. Nếu bạn
nghiên cứu máu ông ấy, máu ông ấy cũng giống như máu của bất kì
ai khác. Nếu bạn nghiên cứu xương của ông ấy, chúng cũng giống
như xương của bất kì ai khác. Trong thực tế, não của Einstein đã
được nghiên cứu sau cái chết của ông ấy - chẳng có gì đặc biệt cả.
Đó là điều gì đó cần được chú ý. Người ta đã không tìm ra điều gì
đặc biệt cả, nhưng chắc chắn ông ấy là một con người duy nhất,
bạn không thể phủ nhận điều đó. Có thể chưa từng có một tâm trí
tinh tế thế trên trái đất trước đây. Chưa ai đã từng có thoáng nhìn
như ông ấy có, nhưng bộ não thì dường như bình thường như não
mọi người khác vậy.
