đó đi. Điều đó là khó, bởi vì Phật dùng các thuật ngữ như vậy mà nó
trở thành rất khó cho tâm trí trẻ con hiểu được. Tâm trí trẻ con bao
giờ cũng hiểu rằng có Thượng đế chi phối bạn, chăm sóc bạn: từ bi,
tốt bụng, lớn lao - người bố, người mẹ. Đây là cách thức trẻ con để
hiểu chân lí.
Phật nói: Không có Thượng đế, và tự do là tuyệt đối. Tự do tuyệt đối
đó là Thượng đế của Phật. Tự do là Thượng đế. Tự do là thiêng
liêng. Cho nên trước hết ông ấy lấy đi tất cả mọi đức tin bên ngoài.
Không có nhu cầu tin vào Thượng đế. Bản thân đức tin sẽ trở thành
rào chắn.
Mới đêm hôm nọ một sannyasin từ Anh tới, và cô ấy rất bồn chồn,
run rẩy, run bắn lên. Và cô ấy nói, "Tôi rất sợ, bởi vì tôi chưa thể tin
vào thầy được." Tôi nói, "Ai trông đợi bạn tin vào tôi?" Cô ấy sợ bởi
vì cô ấy nghĩ rằng cô ấy hoài nghi. Tôn giáo thông thường đã dạy
mọi người rằng bạn trở nên mang tính tôn giáo khi bạn tin. Nếu bạn
không tin, bạn là phi tôn giáo. Phương Tây hoàn toàn không nhận
biết về tôn giáo vĩ đại đã tồn tại ở phương Đông mà lại không yêu
cầu bất kì đức tin nào. Thực tế nó nói đức tin là rào chắn. Tôn giáo
mà không có đức tin là rất khó quan niệm đối với người Ki tô giáo
hay người Mô ha mét giáo và người Do Thái. Thậm chí nó cũng khó
quan niệm cho người Hindu và người Jaina.
Phật là cuộc cách mạng vĩ đại, cái nhìn rất triệt để. Ông ấy nói: Mọi
đức tin đều nguy hiểm. Bạn không nên tin, bạn nên thấy.
Tôi bảo sannyasin ấy, "Đừng lo nghĩ; hoài nghi là hoàn toàn được
đấy. Hoài nghi còn tốt hơn đức tin. Hoài nghi không bao giờ có thể
cản trở được bạn; hoài nghi vẫn còn để mở. Đức tin là việc đóng
tâm trí lại - thế thì ống kính bị đóng lại rồi, thế thì bạn không nhìn."
Thực tế, người mang đức tin trở nên sợ việc nhìn. Có thể chân lí đi
ngược lại đức tin của người đó. Thế thì phải làm gì? - người đó
nhắm mắt lại. Điều dễ hơn cả để bảo vệ đức tin của người ta là
nhắm mắt lại chứ không mở mắt ra. Ai biết được? - chân lí có thể
không trùng với đức tin của bạn, chân lí có thể làm tan tành đức tin
của bạn, chân lí có thể đi ngược lại đức tin của bạn. Nó có thể
không mang tính Ki tô giáo, nó có thể không mang tính Hindu giáo,
nó có thể không mang tính Mô ha mét giáo. Thế thì bạn sẽ làm gì?
Cho nên tốt hơn cả là vẫn còn nhắm mắt lại.
