21
Chương 1:
Hiểu trẻ và hiểu mình
Trẻ đã biết tự kiềm chế cảm xúc, ít gây gổ.
Trẻ có thể tự mình tổ chức, sắp xếp và thực hiện
các hoạt động học và chơi.
Kỹ năng xã hội của trẻ bắt đầu phát triển,
quan hệ
bạn bè cùng tuổi ở giai đoạn này rất quan trọng
.
Trẻ có thể có các biệt hiệu do bạn đặt, ví dụ “béo”,
“cò hương”, “tay chiêu”...
Trẻ phân biệt rõ cuộc sống chung và cuộc sống
riêng tư, trẻ có bí mật riêng.
Trẻ nhận thức được những người nào có “quyền
lực” đối với mình, ví dụ như cha mẹ, thầy cô.
Đặc điểm nhân cách của trẻ phát triển. Nói chung đây
là giai đoạn phát triển khá ổn định, khác với giai đoạn
tiếp theo.
12-18 tuổi
Hoóc môn thay đổi, tâm trạng của trẻ hay thay đổi, ví dụ như nhạy cảm hơn, dễ nổi giận bất ngờ,
dễ nhiệt tình, nhưng cũng dễ chán nản.
Trẻ phát triển cả về mặt đạo đức và xã hội. Bạn cùng lứa rất quan trọng, có khi trẻ còn chịu ảnh
hưởng của bạn bè hơn cả của cha mẹ, thầy cô.
Trẻ có cảm giác xáo trộn, có thể nhầm lẫn về vai trò vì không biết mình sẽ đóng vai trò gì khi
thành người lớn. Trẻ có thể trở nên bướng bỉnh, nổi loạn, chống đối. Trẻ thích thể hiện cá tính,
thể hiện bản thân, vì vậy, dễ xảy ra va chạm, xung đột với người lớn. Nhu cầu độc lập, tự lập của
trẻ được thể hiện rõ hơn. Việc trẻ tỏ ra thách thức tranh luận, cãi lại người lớn có thể coi là điều
bình thường.
Người lớn không nên coi hành vi tiêu cực của trẻ là để
cố tình chống lại cha mẹ, thầy cô mà nên hiểu rằng
việc trẻ có thể độc lập, tự chịu trách nhiệm còn rất
khó khăn vì trẻ chưa đủ trưởng thành và vẫn có nhu
cầu phụ thuộc, dựa dẫm và cần sự hướng dẫn của
người lớn. Hãy nghĩ lại trải nghiệm của bạn khi ở
lứa tuổi đó: Liệu bạn có gặp khó khăn tương tự với
người lớn không?
Trẻ muốn được tin tưởng để có thể đưa ra những
quyết định đúng đắn. Lúc này nhiều em như ở ngã
ba đường và không biết nên đi theo hướng nào.
Người lớn cần hướng dẫn một cách thân thiện, tôn
trọng, giúp đỡ xác định mục tiêu và hướng đi để trẻ
dần tạo lập chỗ đứng trong cuộc sống sau này.
