chỉ dừng lại ở hành động trực quan-hành động nhưng tư duy của trẻ cũng đã
đạt tới những khái quát ban đầu mang tính độc đáo. Đó là khả năng hợp nhất
những sự vật, hiện tượng có dấu hiệu bên ngoài giống nhau, ví dụ trẻ gọi
chim, gà, vịt đều là chim; thỏ, chó đều là mèo.
Lưu ý
Để phát triển tư duy cho trẻ cần:
Luôn đặt trẻ vào tình huống giải quyết vấn đề.
Cho trẻ quan sát thực tế.
Quan tâm phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
Sự phát triển xúc cảm - tình cảm:
Cảm xúc và tình cảm chưa có tính ổn định, mau thay đổi. Trẻ có thể rất
thích thú một cái gì đó, nhưng cũng rất dễ dàng chán nó. Khóc rồi cười nhanh
chóng. Trong độ tuổi này, trẻ bắt đầu có tình cảm đối với những người gần
gũi như cha mẹ, anh chị, ông bà. Sau đó xuất hiện thêm những hình thái mới.
Đứa trẻ mong được người lớn khen ngợi, âu yếm và rất sợ khi người lớn tỏ ra
không bằng lòng. Đối với bạn cùng tuổi, trẻ cũng đã bộc lộ được mối thiện
cảm của mình bằng cách dỗ dành bạn hay chia sẻ bánh kẹo hoặc đồ chơi cho
bạn. Trẻ cũng thường bị ảnh hưởng xúc cảm của người khác, ví dụ: thấy bạn
khóc cũng khóc theo, thấy mẹ buồn cũng buồn theo, thấy bạn chơi đùa vui vẻ
cũng cười theo… Trẻ cũng bắt đầu hình thành tình cảm tự hào. Vì vậy, lời
khen ngợi của cha mẹ hoặc sự tán thưởng của những người xung quanh là
nguồn cổ vũ quan trọng để hình thành tình cảm tự hào của trẻ. Sau đó, xuất
hiện thêm tình cảm xấu hổ. Trẻ cảm thấy xấu hổ mỗi khi hành động của mình
không được người lớn mong mỏi, hay khi trẻ bị người lớn chê trách. Khi giáo
dục tốt, tình cảm tự hào và xấu hổ sẽ phát triển mạnh, thúc đẩy trẻ thực hiện
những hành động tốt.
Lưu ý
Cần thường xuyên khen ngợi trẻ khi trẻ đạt được một tiến bộ, một hành động
hành vi lời nói đúng.
Khi trẻ phạm lỗi cần nhắc nhở nhẹ nhàng, cần trách phạt để trẻ hiểu các giới
hạn, các chuẩn mực nhưng cần lựa chọn kỹ các biện pháp trách phạt. Hạn chế
việc đánh đập quá nặng nề và thường xuyên đối với trẻ.
(2)
Sự hình thành ý thức về cái tôi:
Đứa trẻ 1 tuổi tình cờ soi gương, nó nhìn chăm chú rất lâu ảnh mình trong
gương, sau đó sờ tay lên mặt gương nơi mũi có chấm đỏ trong ảnh. Đứa trẻ
khoảng 15 tháng nhìn thấy chấm đỏ trên mũi của ảnh mình trong gương, nó
đến gần hơn và sờ vào mũi mình. Mọi đứa trẻ 2 tuổi đều làm như vậy. Trẻ 20-
24 tháng bắt đầu nhận ra ảnh của mình trong ảnh đám trẻ con cùng tuổi. Sự ý
thức về cái tôi (tự ý thức) bắt đầu từ khi trẻ nhận ra chính mình, nhận ra mình
là một con người riêng biệt, khác với những người xung quanh. đầu tuổi ấu
nhi, trẻ còn ở trong tình trạng chưa xác định được bản thân mình. Trẻ nhận
biết bản thân từ sự bắt chước thái độ của người khác đối với trẻ, ví dụ trong
cách xưng hô, trẻ thường xưng tên như người khác đã gọi: “Bin ngủ mà!”.
cuối tuổi ấu nhi, trẻ bắt đầu nhận biết mình là ngôi thứ nhất (lúc này trẻ xưng
66
