➦ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
Nội dung xoay quanh những tri thức tiền khoa học, những tri thức của đời
sống, của môi trường xung quanh, ví dụ giải thích hiện tượng mưa một cách
đơn giản: đậy miếng kính bên trên ly nước nóng. Trẻ có thể học nhanh, mọi
lúc, mọi nơi; học thông qua trò chơi.
Thông qua hoạt động học tập, biểu tượng về thế giới của trẻ tăng lên, nảy
sinh tính ham hiểu biết, hứng thú nhận thức. Trẻ sẽ đặt ra nhiều câu hỏi có
tính khám phá, tìm tòi hơn. Hoạt động này cũng tập dần cho trẻ biết học một
cách chủ định, có mục đích và biết phải làm những điều không theo ý thích.
Cuối cùng, giúp trẻ hình thành kĩ năng tự kiểm tra, tự đánh giá công việc một
cách đúng đắn.
Lưu ý
Cha mẹ chỉ xem việc học tập của trẻ là hoạt động bổ trợ cho sự phát triển
của trẻ chứ không nên xem là hoạt động chủ đạo của trẻ. Không nên ép trẻ
học, hạn chế bắt trẻ tập viết quá nhiều vì cổ tay của trẻ chưa hoàn thiện.
➦ HOẠT ĐỘNG LAO ĐỘNG
Trẻ chỉ mới có những hình thức lao động sơ đẳng, ví dụ lao động tự phục
vụ: ba tuổi, trẻ có nhu cầu bắt chước người lớn làm một số công việc trong
sinh hoạt; bốn tuổi rưỡi, trẻ có thể tham gia những công việc chung trong gia
đình như quét nhà, lau bàn ghế…; lao động công ích: dọn dẹp đồ chơi, phòng
học, sân trường; giúp cô chăm sóc các em nhỏ hơn; làm đồ chơi… Những
hoạt động đó thu hút sự hứng thú tham gia của trẻ và có giá trị giáo dục cao.
Lưu ý
Điều quan trọng không phải là làm cho hoạt động lao động của trẻ đạt kết
quả cao, mà điều chủ yếu là để trẻ hiểu thế nào là lao động.
Sự phát triển nhận thức
Trước 3 tuổi, ở trẻ chủ yếu là chú ý không chủ định; sức tập trung chú ý
không cao, thường di chuyển từ đối tượng này sang đối tượng khác theo
nguyên nhân không rõ ràng; chỉ có thể hướng chú ý vào một đối tượng; chú ý
đi liền với đối tượng chứ khó hướng chú ý vào lời nói.
Sau 3 tuổi, khối lượng chú ý tăng lên: có khả năng phân phối chú ý vào hai
hay nhiều đối tượng. Tính bền vững của chú ý phát triển, đặc biệt trong trò
chơi, trẻ bắt đầu vào mẫu giáo có thể tập trung chú ý vào trò chơi khoảng 30-
50 phút, nhưng cuối tuổi mẫu giáo tăng lên khoảng 1,5 giờ. Tính bền vững
của chú ý phụ thuộc vào hứng thú của trẻ với các đối tượng. Trẻ đã hình thành
chú ý có chủ định.
Khoảng 4-5 tuổi, trẻ biết điều khiển chú ý của mình; tự giác hướng chú ý
vào đối tượng nhất định; sự chú ý của trẻ gắn liền với hành động có mục đích,
ví dụ trẻ phải chú ý trong giờ học vẽ, nặn, âm nhạc thì mới có thể làm đúng.
Chú ý có chủ định hình thành nhờ người lớn đã lôi cuốn trẻ vào những dạng
hoạt động mới và dùng những phương tiện nhất định để hướng dẫn và tổ chức
chú ý của trẻ. Sự hình thành kiểu chú ý này có quan hệ chặt chẽ với ngôn ngữ,
nó là phương tiện để người lớn hướng dẫn trẻ hành động để đạt được mục
đích, sau đó trẻ tự biểu đạt bằng lời những điều cần chú ý, giúp tính chủ định
71
