người rơi xuống khoảnh rừng cách đó không xa. Khẩu cối sáu nòng thật
nguy hiểm trong rừng vì đạn nó nổ trên cao khi đập trúng thân cây, văng
mảnh xuống dưới, giết chết người đang nấp ở dưới.
Con ngựa què phải bị mổ thịt và đêm đó các đơn vị đều được ăn tối với thịt
ngựa tươi.
Chúng tôi chỉ ở vài ngày trong vòng vây chật hẹp đó, nhưng nó đã tạo nên
những kỷ niệm tồi tệ nhất suốt cuộc chiến tranh đối với hầu hết mọi người
(trừ tôi ra, vì tôi đã sống qua cuộc phong tỏa Leningrad). Nhưng một buổi
chiều tháng 11 năm 1943, chúng tôi được lệnh rút khỏi vị trí và đột phá
thoát ra. Khi thực hiện, vòng vây bị phá vỡ ngay lần nỗ lực đầu tiên của
đám lính tiên phong và trong đêm toàn bộ trung đoàn rời vị trí lặng lẽ chui
qua lỗ thủng. Giờ đây tất cả chúng tôi đều phấn khởi bởi biết được cuối
cùng mình cũng sẽ được tắm rửa và ăn uống đàng hoàng.
Nhưng khi rời vị trí, tôi phạm một sai lầm nghiêm trọng có thể làm mất
mạng như chơi, hoặc thậm chí tệ hơn nữa là làm tôi mất tự do. Sau khi đưa
khẩu pháo của Palanevich và mấy chiếc xe chở đạn nhập vào đội hình hành
quân của trung đoàn, tôi quyết định đi kiểm tra xem khẩu pháo còn lại của
trung đội mình, dưới quyền chỉ huy của Trung sĩ Cận vệ Petrenko, có được
thông báo về lệnh khởi hành không: nếu khẩu pháo vẫn còn trong vòng vây,
tôi cũng có phần trách nhiệm. Lúc ấy tôi không có vũ khí gì trong tay –
thậm chí không có cả súng lục – vì vậy tôi lấy khẩu carbine của lính dưới
quyền và quay lại chỗ đóng quân trước đấy của Kỵ đội 4. Xung quanh hoàn
toàn yên tĩnh – chỉ có tiếng gió rít trên rặng cây và tuyết lạo xạo dưới chân.
Tôi nhét đạn vào ổ đạn và thận trọng tiến gần vị trí đặt pháo. Không còn
người nào trong chiến hào. Dấu vết trên tuyết cho thấy rõ tổ pháo thủ đã rời
đi cùng với kỵ đội. Kẻ địch cũng không động tĩnh: chúng không biết gì về
