chớp chớp mắt trong nắng trưa chói chang. Có năm người trong số này là
phụ nữ, tám hoặc chín người là nam thanh niên hoặc trung niên, ba người là
ông già và hai người là con gái nhưng nhìn mặt còn dáng trẻ con. Sau khi
giúp nhau run rẩy trèo ra khỏi xe, họ được giao cho một lính Mỹ cao to, trẻ
và có nét mặt như học sinh, tóc dài thẫm màu. Anh ta có vẻ như tức giận vì
chuyện gì đó. Anh ta quát những người này: “Đi ra đằng kia!”, vừa nói tay
anh cầm cuộn giấy chỉ về phía cuối toà nhà. Đám người nhìn theo hướng
anh ta chỉ nhưng vẫn đứng im. Người lính trẻ lại quát và quật cuộn giấy
đang nắm trong tay vào mặt ông già vô tình đứng bên cạnh: “Tao đã bảo đi
cơ mà!”. Ông già ngã người về phía sau, đôi mắt nhìn trân trân vào người
lính, lúc này anh ta đang quay đi và hùng hổ bước lên trước đám người,
mặt đỏ lên vì giận dữ. Bốn sĩ quan Mỹ trước đó đứng ở hành lang tán
chuyện và nhìn đoàn người bị bắt ra khỏi xe, bây giờ đã đi vào trong nhà.
Đám người đứng quanh một góc sân và được dẫn tới một căn nhà nhỏ quét
vôi trắng, không cửa sổ đứng trơ trụi trên một đám đất điêu tàn. Vài ba sĩ
quan Việt Nam Cộng hoà đang ngồi tán gẫu ở ngoài căn nhà nhỏ uể oải
đứng lên khi nhìn thấy đám người bị bắt lại gần.
Tôi hỏi một sĩ quan Mỹ đi ngang qua khu vực này xem đám tù nhân
kia là gì. Anh ta đáp:
- Họ là những người bị bắt giữ. Người ta tóm được họ ở nơi nào đó
sau núi và bây giờ đưa về đây để thẩm vấn.
(Khi tôi ở Quảng Ngãi và Quảng Tín, tôi từng thấy nhiều tốp người bị
bắt luôn bị trùm đầu bằng bao đựng cát, và bị lùa lên trực thăng hoặc xe tải
dưới sự canh gác của lính Mỹ cầm súng ngắn. Qua Phòng Thông tin của
Lực lượng Đặc nhiệm Oregon, tôi biết có đến 93% số người này cuối cùng
đã được xác minh là vô số tội và đã được thả.)
Cuối cùng tôi cũng được Đại tá Thọ tiếp. Ông này trạc 40 tuổi, dáng
người thấp bé hơn đa số đồng bào của mình. Ông ta có những nét bảnh trai,
ăn mặc rất trau chuốt, phô diễn một thứ tiếng Anh khá vững nhưng lại thiếu
tinh tế, cái vốn ngôn ngữ mà ông ta đã thu được trong hai năm tu nghiệp tại
Mỹ. Mới đây báo chí quân sự đưa tin theo yêu cầu của ông, có một số máy
điều hoà nhiệt độ dự định lắp cho các văn phòng rộng lớn của ông đã được
