muốn triệt hạ nhà xuất bản Hội Nhà Văn chăng? Còn tôi, tôi đóng vai khán
giả. Tôi ngồi hàng ghế dưới, hút thuốc lá và thỉnh thoảng vỗ tay!
ÐGT: Cách đây mấy năm ông Nguyễn Văn Linh kêu gọi văn nghệ sĩ
hãy “tự cứu mình…”. Song có lẽ ai cũng vẫn còn sợ, thấy cô đơn và chỉ
biết chờ đợi. Liệu anh có thể tiếp tục viết lách khi bị kỷ luật hay đi tù?
ÐH: Khi ông Linh kêu gọi văn nghệ sĩ “hãy tự cứu mình” hay “đừng
uốn cong ngòi bút” thì đó là cách nói hoa mỹ để bảo văn nghệ sĩ hãy tuyên
truyền tốt hơn cho chính sách đổi mới của Đảng… Trường hợp các báo
Văn Nghệ, Sông Hương, Cửa Việt… thì chẳng qua các anh em ấy tưởng
lầm là ông Linh nói thật, thế thôi. Tôi chưa hề viết một bài chống tiêu cực
nào vì đó là trò trẻ con. Thật ngây ngô khi nghĩ rằng mình không uốn cong
ngòi bút khi viết loại văn chương chống tiêu cực, văn chương đổi mới.
Thời đó tôi đã cho ra đời những nhân vật mang nhiều tính cách viễn mơ,
chế giễu và quay mặt với cuộc sống quanh mình (Vua Mèo) hoặc cuồng tín
một cách dễ thương, chết ngu ngốc và thánh thiện (Kẻ Tử Ðạo Cuối Cùng),
hay số phận đìu hiu của một trí thức đi theo cách mạng (Người Tình Cũ,
Hoa Dại Lang Thang). Tiếc thay, dạo đó người ta đổ xô tìm đọc văn
chương chống tiêu cực, văn chương đổi mới. Ðó là sự giải tỏa ẩn ức. Quần
chúng luôn là đám đông tội nghiệp; họ nhẹ dạ và bị lừa liên tục. Nhà văn
phải nói cho đám đông biết điều đó. Ðương nhiên là dù trong hoàn cảnh
nào tôi cũng phải viết. Tôi ghét chính trị và nghi ngờ cuộc sống nên các
nhân vật của tôi cũng vậy.
ÐGT: Gần đây nhiều tác giả đã gửi các tác phẩm của mình ra nước
ngoài để in vì không có nhà xuất bản trong nước nào nhận in. Anh có nghĩ
rằng đây là điều cần làm?
ÐH: Ðó là một lối thoát cho những tác phẩm có giá trị. Luật xuất bản
vừa được ban hành có quá nhiều điều cấm kỵ cho người cầm bút.
