thể đã bị phá sản theo chu kỳ hay sa sút cần tái cấu trúc và không còn tồn tại
trong kinh doanh để tận dụng cơ hội to lớn xuất hiện sau này. Các công ty còn
mới nhưng tăng trưởng nhanh không có thời gian để tích lũy dự trữ cần thiết để
thu dụng công nhân không có nhu cầu trong thời kỳ khó khăn đó.
Intel là một thí dụ tốt để minh họa vấn đề này. Intel là công ty mở đường sản
xuất vi mạch bán dẫn cho bộ nhớ (DRAM) nhưng trải qua thời gian khó khăn khi
Nhật Bản chinh phục thị trường này vào những năm 1980. Sau đó, Intel đã lợi
dụng sự phát minh ra bộ vi xử lý và trở lại khống chế toàn ngành công nghiệp
này nhưng sự tăng trưởng của Intel không phải luôn đi lên. Nếu không thể thu
gọn, Intel có thể đã phá sản vào giữa thập kỷ 1980 và không còn để trở nên thành
công trong những năm 1990. Những gì đã xảy ra đối với Intel gần như cũng xảy
ra đối với những đại công ty mới của Hoa kỳ.
Bài học rất đơn giản. Khả năng thu gọn hoạt động là một phần quan trọng của
sự lớn mạnh.
Những nền kinh tế thành công cần có nhiều công ty nhỏ nhanh chóng trở thành
các đại công ty. Đại công ty tạo việc làm tốt, đại công ty thực hiện nghiên cứu và
phát triển; đại công ty là nơi đào tạo doanh nhân cho tương lai. Nhưng một số các
đại công ty đó phải là những công ty mới vì những đại công ty cũ sẽ thu hẹp. Tại
Hoa Kỳ trong khoảng từ 1990 đến 1995, 21 trên số 25 công ty công nghiệp có số
công nhân trên 100.000 đã sa thải công nhân. Tính lại, cứ mỗi một công việc mới
tạo ra, 3 công nhân mất việc. Nhưng không phải các công ty nhỏ tạo ra nhiều việc
làm tốt tại Hoa Kỳ. Đó là một nhóm công ty khác đang trong quá trình biến thành
các đại công ty.
Nếu ai đó hỏi tại sao có hai khu vực công nghệ cao nổi tiếng của Hoa Kỳ là
Silicon Valley và Đường 128, câu trả lời một phần là do các định chế giáo dục
nổi tiếng (các đại học Berkeley và Stanford, Harvard và MIT) nhưng cũng có
nhiều nơi khác tại Hoa Kỳ có trường đại học nổi tiếng. Căn nguyên thực sự là do
ngân hàng sẵn sàng cho vay dựa trên các ý tưởng hay mà không cần có tài sản
hữu hình bảo đảm.
Hãy xem trường hợp đại học nơi tôi đang làm việc – Viện công nghệ
Massachusetts (MIT). Các sinh viên tốt nghiệp và thành viên các khoa đã thành
lập 4.000 công ty, thu dụng 1,1 triệu công nhân với doanh số 232 tỷ USD. Riêng
những công ty do MIT thành lập thôi đã đứng hàng thứ 24 trong số các nền kinh
