cách gia tăng năng suất lao động theo cách nói của các nhà kinh tế: cùng một thời
gian lao động tạo ra nhiều thu nhập hơn (và do đó giàu hơn) trước đây.
Nhưng điều này cũng đúng đối với sự giàu có tạo ra bởi đầu tư vào nhà máy và
thiết bị. Nếu hy sinh tiêu dùng để đầu tư, phần này phải được trừ đi từ nguồn thu
nhập do đầu tư mới đem lại. Hàng hóa tiêu dùng bị mất đi là phần phải trừ đi từ
của cải thực tế. Ở đây cũng thế, của cải thực tế sau cùng không do việc tiết kiệm
tiêu dùng và đưa vào đầu tư. Của cải tăng thêm là do năng suất của đồng vốn -
tạo thêm của cải với cùng một số vốn hay sử dụng ít vốn hơn nhưng vẫn đạt của
cải ở mức cũ.
Khi cả thời gian và vốn đều được xem xét, các nhà kinh tế gọi là tổng năng
suất của yếu tố (sản xuất). Sử dụng ít thời gian và vốn hơn nhưng vẫn đạt mức
thu nhập cũ. Hay mức hy sinh vẫn như cũ nhưng đạt mức thu nhập mới cao hơn.
Nói một cách đơn giản, xã hội giàu hơn là xã hội có tổng năng suất của các yếu tố
cao hơn.
Tương tự, làm giàu tính theo thời giá bằng cách khai thác cạn kiệt tài nguyên
thiên nhiên hay làm ô nhiễm môi trường không tạo ra của cải thực. Của cải thực
phát sinh từ sự nâng cao tài nguyên thiên nhiên và môi trường. Sản phẩm làm ra
có sử dụng ít tài nguyên thiên nhiên không? Sản phẩm làm ra và sử dụng không
gây tác hại đến môi trường? Nếu được như thế thì năng suất của tài nguyên thiên
nhiên và môi trường của nền kinh tế đã tăng và của cải thực đã được tạo ra. Việc
sử dụng tài nguyên thiên nhiên và chất lượng môi trường thường không được tính
vào tổng năng suất các yếu tố vì khó khăn về mặt kỹ thuật trong đo lường nhưng
đúng ra cần phải luôn luôn tính vào.
Năng suất là kho tàng thực có thể tìm thấy trong kim tự tháp giàu có. Không
tăng năng suất, bên ngoài của kim tự tháp chỉ là một bề mặt uy nghi. Gia tăng
năng suất quyết định tổng sản lượng có thể phân chia. Một cái bánh kinh tế to dần
nhưng chậm có thể tái phân chia để tạo sự giàu có cho những người nằm ở đỉnh.
Nhưng một cái bánh kinh tế to lên nhanh chóng có thể tạo ra xã hội giàu có trong
đó mọi người đều tham gia vào việc tạo ra sự giàu có. Lương của số đông nằm ở
đáy không thể tăng nếu năng suất không tăng mạnh mẽ.
Điều bí ẩn chủ yếu nằm ở đây. Không ai phủ nhận là trong thập kỷ vừa qua của
cải tính theo thời giá được sản xuất nhiều hơn và đem lại sự giàu có to lớn hơn
bất kỳ thập kỷ nào khác trong lịch sử Hoa Kỳ. Bề mặt của kim tự tháp nguy nga
