có lẽ là một nếp sống gia đình mà nó thấy thiếu, dù có lúc nó có vẻ như
đóng kịch. Đến ở với chúng tôi vài ngày mỗi tuần, có nghĩa là nó trốn tránh
tính khí hung bạo của cha nó, nhưng cũng có nghĩa là để né tránh sự theo
dõi, vì ông Sando từ lâu đã có thói quen đến tận nhà tôi để đón chúng tôi.
Nếu như biết được những gì mà ông Sando đã dạy cho tôi thì tôi không
chắc là cha mẹ tôi đã tỏ ra tin tưởng đến thế. Từ trước đến nay, ý nghĩ một
người lớn dành nhiều thì giờ như thế cho những đứa tuổi choai choai vẫn
không khiến cho họ hay bất cứ ai khác thấy khó hiểu, bởi lo lắng hoảng sợ
là việc sau này, nhưng khi biết được ông ta đang tập cho chúng tôi ra biển
để từ trên ghềnh đá nhảy xuống một đợt sóng nhồi dữ dội và tự đặt mình
vào trong hoàn cảnh hiểm nghèo thì đó hẳn là chuyện hoàn toàn khác đối
với họ. Có thể ông Sando đã thiếu trách nhiệm khi đưa chúng tôi vào một
tình huống như vậy. Ở tuổi ấy, chúng tôi chưa phát triển đủ về mặt thể chất,
quá nhỏ để xử lý an toàn những việc mình làm, và ông ta đã làm thế mà
không có sự thoả thuận của cha mẹ tôi. Tôi tin chắc rằng trong thời đại sau
này, ông ta có thể bị xem là người liều lĩnh, bất cẩn, thế nhưng xét vào thời
ấy và theo những hành động được nhà trường hay chính quyền cho phép,
những chuyến đi xa với ông Sando chẳng phải là chuyện lớn. Lẽ ra chúng
tôi có thể ở lại nhà trường để học tập với tư cách học viên sĩ quan, học bắn
đại bác và súng máy, cài các bãi mìn và đánh xáp lá cà như những đứa bạn
chúng tôi, để chuẩn bị cho tuổi trưởng thành khi không ai tin vào một sự
chấm dứt chiến tranh ở Việt Nam. Ông Sando hấp dẫn đối với một lớp
người đầu óc trẻ con và sự tình này khiến cho một số kẻ bị lợi dụng. Bà Eva
đã nói đúng - chúng tôi chỉ là những đệ tử ngây thơ của ông Sando - nhưng
trong những năm sáu mươi và bảy mươi - khi chúng tôi còn là trẻ con thì có
rất nhiều những kiểu sùng bái để mình ngả theo, những sự sùng bái đầy rẫy.
Từ nơi đáy biển dựng đứng thẳng lên, bãi đất cạn của Old Smoky giống
như một toà nhà bị lún, với những ô cửa mở toang, lúc nhúc nhiều loại cá.
Trong cột nước dựng đứng bên trên, những đàn cá tráp không ngớt quần
đảo thành những vòng tròn. Dưới sự theo dõi của ông Sando, chúng tôi
