- Thiên Âm huynh là chuyên gia về “Xuân thu”, bây giờ ta ra đề đúng là
múa rìu qua mắt thợ rồi. Hay là Thiên Âm huynh hãy ra đề đi.
Năm đó Hầu Chi Hàn thi đỗ tiến sĩ, đề thi chính là về đề tài “Xuân thu”
này.
Hầu Chi Hàn nhún nhường từ chối vài câu rồi cuối cùng cũng đồng ý ra
đề. Biết Trương Nguyên học vấn cũng không đến nỗi nào, gã đương nhiên
sẽ không chỉ cho Trương Nguyên đọc lại truyện một cách đơn giản. Suy
nghĩ một hồi, Hầu Chi Hàn mới hỏi:
- Xuân thu kinh truyện, theo ngươi thì thiên về kinh hay về truyện?
Vấn đề này có thể trả lời một cách hời hợt, cũng có thể trả lời một cách
sâu sắc. Câu hỏi này Hầu huyện lệnh đưa ra cốt để đánh giá lĩnh ngộ của
Trương Nguyên về đạo lý và ý nghĩa của Xuân thu kinh truyện mà thôi.
Trương Nguyên ngẫm nghĩ một chút rồi mới đáp:
- Thánh nhân viết ra kinh, mặc dù ngôn ngữ tinh tế, ý nghĩa sâu xa, phải
đọc đi đọc lại nghiền ngẫm thì mới thông suốt, nếu chỉ dựa vào lời dạy của
thánh nhân trong kinh mà không chịu khó ngâm cứu nghiền ngẫm thì chẳng
khác nào qua sông mà không có thuyền, càng nóng vội càng dễ chết đuối.
Hầu Chi Hàn nghe xong hai mắt sáng rực lên, Trương Nguyên này lí lẽ
đâu ra đấy. Theo ý cậu thì nếu so sánh kinh với truyện thì vẫn thiên về
truyện hơn, điều này không đồng nhất với cách suy nghĩ bình thường của
những văn sĩ là chỉ coi trọng kinh mà xem thường truyện. Hầu huyện lên
lên tiếng khen:
- Tuổi còn nhỏ mà đã có kiến thức và suy nghĩ như vậy, đúng là hiếm
có. Tháng hai năm sau có kì thi huyện, ngươi hãy tới đây, bổn huyện sẽ
chọn ngươi.
