LÃO GORIOT - Trang 119

bảo vệ hoàng gia. Anh ấy lắng nghe những ýkiến của tôi, rồi tự cho mình là
người tuyệt đối trung thành với nền quân chủbảo hoàng. Đó không phải là
một trong những kẻ ngu xuẩn giữ khư khư ý kiến đâu.Nếu tôi còn một lời
khuyên dành cho cậu, thiên thần của tôi, thì đó chính làđừng giữ mãi ý kiến
của mình mà hãy nói ra. Khi ai đó muốn có những ý kiến ấythì hãy bán cho
họ. Một người đàn ông huênh hoang rằng chàng ta không bao giờthay đổi ý
kiến và luôn đi theo lẽ phải thì luôn là một kẻ ngu ngốc tin vào sựchắc chắn
của mọi việc. Không có nguyên nhân, chỉ có sự kiện; không có luậtpháp,
chỉ có hoàn cảnh. Người cầm quyền sẽ kết hợp những hoàn cảnh với những
sựkiện để viện dẫn chúng. Nếu luật pháp chặt chẽ thì nhân dân chẳng phải
yêu cầuthay đổi luật liên tục như là người ta thay áo. Một người ít giúp ích
cho nướcPháp nhất, lại là một kẻ được tôn trọng và ngưỡng mộ, nhưng bất
quá hắn chỉđáng đem bày trong cái trạm bảo dưỡng giữa đám máy móc cũ
rỉ. Trong khi đó mộthoàng thân bị ném đá, khạc nhổ vào mặt khi ông này có
ý chê bai nhân loại vàngăn cản việc phân chia nước Pháp tại hội nghị
Vienne, đáng lẽ được nhận vònghoa thì lại bị ném vào vũng bùn. Trên toàn
quốc gia, người đàn ông không còntuyệt đối cống hiến như trước nữa. Ai ít
phục vụ cho nước Pháp là một biểu hiệnđáng tôn trọng và luôn có được sự
ngưỡng mộ, trong các trạm bảo dưỡng, cách tốtnhất để bảo vệ các máy móc
là dán cho chúng một nhãn hiệu mang tên La Fayette;trong khi đó vị hoàng
tử của chúng ta đã bị mỗi người ném cho một hòn đá vàomặt khi có ý chê
bai nhân loại và ngăn cản việc phân chia lại nước Pháp tại hộinghị Vienne:
họ phải cho ra ngoài lề, họ phải ném ngài vào ô nhục. Ồ! Tôi biết những
việc làm đó. Tôi, tôi có những bí mật rất riêng của những người đàn
ông!Thế là đủ. Tôi sẽ có một ý kiến không gì lay chuyển được khi nào tôi
bắt gặp bacái đầu cùng đồng tình về việc sử dụng và tôi sẽ phải chờ lâu đấy!
Người ta không hề thấy trong một phiên toà nào mà ba vị quan toà lại có
chung ý kiến về một điều luật. Tôi trở về với gã bạn của tôi. Tôi sẽ cầu
Chúa xin ngài tha tội nếu như tôi xưng tội với ngài về những điều đó. Chỉ
một câu của bố trẻ Vautrin,gã ấy sẽ lập tức xử cậu con trai vì cái tội đã
không gửi tiền, dù chỉ 100 xu cho cô em gái nghèo khổ của hắn... và thế... -
Đến đây ông Vautrin đứng bật dậy, làm những động tác để bảo vệ con chiên