CHƯƠNG 5
TÍNH NỮ TRONG ÐẠO VÀ TRONG
THẾ GIỚI
1. MỀM YẾU THẮNG CỨNG MẠNH − NHU NHƯỢC THẮNG
CƯƠNG CƯỜNG:
Điều mà Đạo trong Đạo Đức Kinh có lẽ đánh động độc giả hơn cả là
“tính nữ”: tính nữ của Đạo, tính nữ trong thế giới. Nhưng liền ở đây ta cần
lưu ý, là tính nữ nói đây không có liên hệ gì đến những thần thoại một vị
thần linh nam hoặc nữ, và nhất là giả thuyết một “nữ thần súc vật” là
nguyên nhân cho việc tác thành Trời (Giả thuyết này được bàn đến trong
một nơi khác; xin xem: G. Béky, Die Welt des Tao , Freiburg 1972, 169-
188). Một lưu ý thứ hai, là tính nữ tuy có tương đương với âm tính trong
cặp khái niệm âm dương, đã vượt hẳn nội dung và tầm mức của tính âm và
không chịu ảnh hưởng của thuyết âm dương này. Bằng chứng: thứ nhất là
vì Đạo Đức Kinh dùng khái niệm âm dương độc nhất chỉ có một lần (c.
42); thứ hai là tính nữ trong Đạo Đức Kinh không hề được chắp nối với
quan niệm âm tính; thứ ba là vì trong thuyết âm dương, âm dương thay đổi
nhau để tác động, còn trong Đạo Đức Kinh thì tính nữ, tính mềm yếu luôn
luôn thắng tính nam, tính cường mạnh (c. 36, 61, 78). Đó là một khác biệt
lớn.
“Yếu thắng mạnh” (c. 36, 78); “Cứng mạnh là cùng loài với sự chết,
mềm yếu là bạn của sự sống” (c. 76).
Đó là câu Đạo Đức Kinh thường được trích dẫn nhiều nhất, là tư tưởng
phổ biến nhất của Lão Tử. Ngay những người duy vật cũng thích dùng câu
