昔之得⼀者:天得⼀以清,地得⼀以寧,神得⼀以靈,⾕得⼀以盈,
萬物得⼀以⽣,侯王得⼀以爲天下貞。其致之。
天無以清將恐裂,地無以寧將恐廢,神無以靈將恐歇,⾕無以盈將恐
竭,萬物無以⽣將恐滅,侯王無以貴⾼將恐蹶。
故貴以賤爲本,⾼以下爲基。是以侯王⾃謂孤,寡,不穀。此⾮以賤
爲本邪?⾮歟?故⾄譽無譽,不欲琭琭如⽟,珞珞如⽯。
Tích chi đắc nhất giả: thiên đắc nhất dĩ thanh, địa đắc nhất dĩ ninh, thần đắc
nhất dĩ linh, cốc đắc nhất dĩ doanh, vạn vật đắc nhất dĩ sinh, hầu vương đắc
nhất dĩ vi thiên hạ trinh. Kì trí chi.
Thiên vô dĩ thanh tương khủng liệt, địa vô dĩ ninh tương khủng phế, thần vô
dĩ linh tương khủng yết
, cốc vô dĩ doanh tương khủng kiệt, vạn vật vô
dĩ sinh tương khủng diệt, hầu vương vô dĩ quí cao tương khủng quyết.
Cố quí dĩ tiện vi bản, cao dĩ hạ vi cơ. Thị dĩ hầu vương tự vị cô, quả, bất cốc.
Thử phi dĩ tiện vi bản dả? Phi dư? Cố trí dự vô dự, bất dục lục lục như ngọc,
lạc lạc như thạch.
Đây là những vật xưa kia được đạo: trời được đạo mà trong, đất được đạo
mà yên, thần được đạo mà linh, khe ngòi được đạo mà đầy, vạn vật được
đạo mà sinh, vua chúa được đạo mà làm chuẩn tắc cho thiên hạ. Những cái
đó đều nhờ đạo mà được vậy.
Nếu trời không trong thì sẽ vỡ, đất không yên thì sẽ lở, thần không linh sẽ
tan mất, khe ngòi không đầy thì sẽ cạn, vạn vật không sinh thì sẽ diệt, vua
chúa không cao quí thì sẽ mất ngôi.
Sang lấy hèn làm gốc, cao lấy thấp làm nền. Cho nên vua chúa mới tự xưng
là “côi cút” (cô), “ít đức” (quả), “không tốt” (bất cốc) [đều là những lời