hưởng của mình, ngài muốn tìm giải pháp quá độ nào đó, một giải
pháp thật sự là cao thượng, mà chỉ phụ thuộc ở ông có nhận hay
không: Ngài đề nghị ông phục vụ tạm thời ở trường học.
Việc người ta đề nghị chàng điều gì, ngay từ đầu K. đã ít quan
tâm nhưng chàng không xem nhẹ ý nghĩa của việc đó. Sự việc này
chứng tỏ theo ý kiến của trưởng thôn, chàng có khả năng làm một
cái gì đó để bảo vệ mình, và để tránh nó, làng cũng phải mất một
khoản đầu tư nhất định. Thế là người ta phải để tâm đến chuyện của
chàng! Còn anh chàng thầy giáo đang đợi từ nãy đến giờ, người mà
trước đó đã viết biên bản, đúng là đã bị trưởng thôn phái đến đây.
Thấy sự việc thế là đã lọt tai K. thầy giáo liền tiếp tục:
- Tôi đã phản đối với lý do rằng từ trước đến nay nhà trường
không cần đến bất kỳ sự phục vụ nào cả, thỉnh thoảng vợ người
phục vụ nhà thờ vẫn đến quét dọn và cô giáo Giza vẫn theo dõi việc
đó. Tôi cũng đã đủ tai họa với bọn trẻ, tôi không muốn bây giờ lại
phải bực mình thêm với một người phục vụ nhà trường nữa. Nghe
thế ngài trưởng thôn trả lời rằng dù sao ở trong trường học cũng có
thể có nhiều rác bẩn. Tôi đã trả lời là tuy vậy tình hình không đến
nỗi bi đát lắm, mà đúng thế thật: Tôi còn hỏi thêm phải chăng tình
hình sẽ tốt hơn nếu chúng ta nhận con người này vào phục vụ nhà
trường? Chưa kể đến việc anh ta không thông thạo loại công việc đó,
trường học chỉ có hai phòng học lớn, không có một chỗ nào cả cho
người phục vụ, có nghĩa là người phục vụ cùng gia đình phải ăn ở
trong một trong hai phòng học đó, thậm chí cả nấu nướng cũng ở
đó, và việc này, tất nhiên không làm tăng thêm sự sạch sẽ một tý
nào. Nhưng ngài trưởng thôn để trả lời đã lấy lý do rằng công việc
này đối với ông là sự giải thoát trong trường hợp tối cần thiết; chính
vì thế mà ông sẽ làm hết sức mình để hoàn thành tốt công việc; hơn
nữa ngài trưởng thôn nghĩ rằng, cùng với ông chúng tôi còn thu
được cả sức lao động của vợ và những người giúp việc của ông, như
vậy thì chẳng những chúng tôi giữ cho nhà trường qui củ mà cả
