em, cái hạnh phúc mơ hồ nhất mà lại thực tế, sẽ kết thúc vào ngày
anh hoàn toàn thấy được rằng những hy vọng gắn liền với Klamm là
vớ vẩn. Nhưng bây giờ anh không đợi đến ngày đó nữa, bỗng nhiên
có một cậu bé bước vào, và thế là anh bắt đầu tranh đấu vì mẹ cậu ta
như thể tranh đấu vì ý nghĩa của cuộc đời mình vậy.
- Em đã hiểu đúng cuộc nói chuyện của anh với Jáncsi, - K. nói. -
Quả thật là như vậy. Nhưng mà em đã quên hết toàn bộ cuộc đời em
trước đây (tất nhiên là trừ bà chủ quán, người không chịu để người
ta vứt bỏ một cách dễ dàng) đến nỗi em không biết là chúng ta cần
phải tranh đấu quyết liệt vì mỗi sự tiến lên, nhất là nếu ai đó từ hàng
thấp kém vươn lên hay sao? Em cũng không biết là ta cần phải lợi
dụng tất cả những gì hứa hẹn niềm hy vọng, dù là nhỏ nhoi như thế
nào chăng nữa hay sao? Mà người đàn bà ấy là người của Lâu đài,
chính bà ta đã nói cho anh biết khi ngày đầu tiên anh lạc vào nhà
Laseman. Cái gì chắc chắn hơn là xin lời khuyên hoặc yêu cầu sự
giúp đỡ của bà ấy. Nếu bà chủ quán biết một cách chính xác các trở
ngại đã giữ chúng ta cách xa Klamm, thì nguời đàn bà ấy lại biết con
đường dẫn đến ông ta, bởi vì chính bà ta cũng đã đi trên con đường
đó.
- Đường dẫn đến Klaram ư? - Frida hỏi.
- Tất nhiên là đến Klamm, đến nơi nào khác nữa cơ chứ? - K. nói
và chàng nhảy lên. - Anh phải đi lấy cơm sáng đây.
Frida khẩn khoản, gần như là năn nỉ chàng hãy ở lại, như thể nếu
chàng ở lại với cô thì chàng lời an ủi của mình. Nhưng K. nhớ tới gã
giáo viên, chàng chỉ vào cánh cửa mà bất kỳ lúc nào cũng có thể bật
mở giận dữ, và hứa là sẽ trở về ngay; Frida không cần phải đốt lò
sưởi, rồi đây chàng sẽ làm việc đó. Cuối cùng Frida im lặng đồng ý.
Khi chân đã dẫm lên tuyết ở ngoài sân, lẽ ra con đường phải được
xúc tuyết từ lâu, công việc mới chậm chạp làm sao! - K. trông thấy
một tên phụ tá đang bám vào chấn song hàng rào vẻ mệt mỏi phờ
phạc. Nhưng chàng chỉ thấy có một tên, tên phụ tá kia ở đâu? Ít ra
