không để yên cho chàng ngủ, cái mà chàng không tài nào nghĩ ra
được ý nghĩa của nó. Bürgel thì bị cuốn hút bởi các ý nghĩ của mình,
ông ta mỉm cười như thể đã đánh lạc hướng được K.. Nhưng, ông ta
một lần nữa sẵn sàng đưa K. trở lại con đường đúng.
- Tuy thế, - ông ta nói, - cũng không thể cho những điều than vãn
này là đúng hoàn toàn mà không nghi ngờ gì cả. Sự thật là không ở
đâu có quy định về các cuộc thẩm vấn ban đêm, tức là người nào
muốn tránh chúng thì cũng không vi phạm điều luật nào cả. Mặt
khác, các mối quan hệ, sự quá tải trong công việc, phương thức hoạt
động bên trong Lâu đài của các nhà chức trách, việc họ không thể
vắng mặt, và điều lệ, theo đó việc thẩm vấn các đương sự chỉ được
thực hiện sau khi đã hoàn tất các cuộc điều tra khác, mà phải thực
hiện ngay: tất cả những điều này và còn bao nhiêu chuyện khác nữa
đã làm cho việc thẩm vấn ban đêm trở nên cần thiết không thể tránh
khỏi. Nhưng nếu những cuộc thẩm vấn đó đã trở nên cần thiết
không thể tránh khỏi thì tôi phải nói rằng việc đó cũng là xuất phát
từ các điều lệ, ít ra là gián tiếp, vậy thì than phiền về những cuộc
thẩm vấn ban đêm, tất nhiên tôi nói hơi quá một chút, tôi dám tuyên
bố như sự cường điệu, rằng đó: cũng có nghĩa là than phiền về các
điều lệ. Các thư ký được phép trong khuôn khổ của các điều lệ,
trong chừng mực có thể, tránh cho chính mình khỏi những cuộc
thẩm vấn ban đêm, và khỏi cả những điều không thuận lợi có thể chỉ
là bề ngoài. Họ làm việc đó với mức độ lớn nhất. Họ chỉ chọn những
vụ việc vô hại xét từ mọi phương diện, trước các cuộc hội đàm, họ
kiểm tra lại mình một cách cẩn thận, nếu kết quả kiểm tra thấy cần
thiết, thì cả trong phút chót họ cũng từ chối không tiếp đương sự, và
họ khẳng định mình bằng việc cho gọi đương sự hàng chục lần
trước khi họ thật sự làm việc với người ta; họ rất thích nhờ những
đồng nghiệp thay thế mình, những đồng nghiệp không nắm được
vụ việc đang bàn đến, và chính vì vậy đồng nghiệp của họ dễ dàng
giải quyết sự vụ hơn, hoặc ít ra họ bố trí các cuộc tiếp kiến vào đầu
