Nghe như một lời đe dọa. More bỏ đi, lắc đầu: “Chúng ta phải là bạn hữu.”
Tro tàn, bánh mì khô. Đức hồng y nói nước Anh vẫn luôn luôn là một đất
nước khốn khổ, là mái nhà cho một dân tộc bị ruồng bỏ và xua đuổi, đang từ từ
đi tới giải thoát, và là một dân tộc bị Chúa trừng phạt bằng những nỗi khổ đau
đặc biệt. Nếu Anh chịu lời nguyền của Chúa, hay thứ bùa chú ác độc nào đó thì
dường như có một thời bùa chú ấy đã bị phá bỏ, nhờ thời thịnh trị của nhà vua
cùng vị hồng y sáng suốt của ông. Nhưng thời hoàng kim đó đã qua, và mùa
đông này biển sẽ đóng băng; những ai chứng kiến sẽ ghi nhớ suốt đời.
Johane đã dọn vào ở nhà tại Tu viện Austin Friars cùng với John Williamson
chồng cô và cô con gái nhỏ Johane - Jo, bọn trẻ con gọi con bé như thế vì thấy
nó còn nhỏ quá nên không gọi tên đầy đủ. Công việc của Cromwell cần đến
John Williamson. “Thomas này,” Johane nói, “chính xác thì công việc của anh
bây giờ là gì?”
Bằng cách đó cô giữ chân anh lại trò chuyện. “Công việc của chúng tôi,”
anh bảo, “là làm cho mọi người giàu lên. Có nhiều cách để làm việc này và
John sẽ giúp tôi một cách đắc lực đấy.”
“Nhưng John sẽ không phải làm việc với đức hồng y, phải không?”
Dân thành phố kháo nhau rằng có nhiều người - những người có thế lực -
phàn nàn với nhà vua, và nhà vua trách cứ Wolsey, về những tu viện mà ngài
đã đóng cửa. Người ta không nghĩ tới cái lợi ích từ việc hồng y sử dụng các bất
động sản này; người ta không nghĩ tới các đại học, các học giả ngài cưu mang,
các thư viện mà hồng y dựng lên. Họ chỉ quan tâm đến việc thò được tay mình
vào những món lợi từ tài sản giáo hội ở đấy. Và bởi họ bị gạt ra ngoài công
việc này, nên họ làm bộ tin rằng các tu sĩ bị bỏ rơi trần như nhộng kêu than
ngoài đường. Không có cảnh đó. Các tu sĩ được chuyển tới một số nơi khác,
tới những tòa nhà to rộng hơn và được quản lý tốt hơn. Một số tu sinh trẻ được
hoàn tục, những người không có ơn gọi vào đời tu. Hỏi chuyện những người
này, anh thường nhận ra họ chẳng hiểu gì, khiến cho việc các tu viện của họ tự
xem như những ngọn đèn tri thức hóa ra là vô nghĩa. Những người này đọc
ngắc ngứ một câu nguyện bằng tiếng La tinh thì cũng xong, nhưng khi anh
bảo, “Thôi được rồi, nói ta nghe câu ấy có ý nghĩa gì,” thì họ đáp, “Ý nghĩa ấy
ạ, thầy?” như thể họ nghĩ từ ngữ với ý nghĩa chỉ gắn hờ vào nhau và giật một
cái là tuột ra cả.
