Anh nói với tiểu thư Anne. Và cô ta bảo: “Ta làm gì được?” Cô ta hỏi thì anh
đáp, “tôi cho là cô biết làm thế nào để nhà vua hài lòng;” cô ta cười và nói, “gì
cơ, trinh tiết của ta vì một ông hàng xén à?”
Anh thưa với nhà vua khi có dịp, nhưng ngài nhìn anh vô cảm và bảo đại
pháp quan hiểu công việc của ông ta. Anne bảo, ta đã thử rồi, ông biết là chính
ta từng đặt những cuốn sách của Tyndale vào tay ngài ấy, bàn tay vương giả
đó; theo ông thấy thì Tyndale có còn quay về vương quốc này được không? Họ
thương thuyết suốt mùa đông, thư từ qua lại Eo Biển. Sang xuân, Stephen
Vaughan, người của anh ở Antwerp, đã dàn xếp một cuộc gặp: buổi chiều, kín
đáo lúc chạng vạng, một khu cánh đồng bên ngoài những bức tường thành phố.
Cầm lá thư của Cromwell trên tay, Tyndale khóc: “tôi muốn về nhà,” anh ta
bảo, “tôi phát ốm vì tình cảnh này rồi, bị săn đuổi từ thành phố này đến thành
phố kia, từ nhà này sang nhà khác. Tôi muốn trở về quê hương chỉ cần nhà vua
có thể nói đồng ý, chỉ cần ngài đồng ý cho dịch các kinh sách sang tiếng mẹ đẻ
của chúng ta, ngài có thể lựa chọn dịch giả của ngài, tôi sẽ không bao giờ viết
thêm gì nữa. Nhà vua muốn làm gì tôi cũng được, cho ngài vừa lòng, tra khảo
tôi hay giết tôi, nhưng chỉ cần để cho dân Anh được nghe lời của thánh thư.”
Henry vẫn chưa bác bỏ. Nhà vua đã không nói: không bao giờ. Dù bản dịch
của Tyndale và bất cứ bản dịch nào khác hiện vẫn đang bị cấm, một ngày kia
nhà vua có thể chấp nhận một bản dịch do tay một dịch giả mà ngài chấp
thuận. Làm sao nhà vua có thể hứa ít hơn thế được? Ngài muốn làm Anne hài
lòng.
Nhưng sang mùa hè thì anh, Cromwell, biết rằng mình đã đi đến mép vực và
phải tìm đường quay lại. Henry quá nhát gan, Tyndale thì quá là cố chấp. Bức
thư của anh gửi Stephen đánh đi một tín hiệu hoảng hốt: bỏ tàu thôi. Anh
không có ý định hy sinh bản thân mình vì tính hung hăng của Tyndale; lạy
Chúa, anh nói, More, Tyndale, bọn họ xứng đôi vừa lứa đấy, những con lừa mà
cứ được cho là con người này. Tyndale sẽ không ra mặt ủng hộ cho việc ly hôn
của Henry; thầy tu Luther cũng sẽ nói không với vấn đề đó. Bạn hẳn đã nghĩ
bọn họ có thể hy sinh một vấn đề nguyên tắc nhỏ, để được làm bạn với Vua
nước Anh: nhưng không.
Và khi Henry chất vấn, “Tyndale là ai mà phán xét ta?” thì Tyndale đã bắn
một thông điệp hồi đáp, nhanh hết mức: một tín hữu Cơ Đốc có thể phán xét
đạo hữu của mình.
