thủy thì còn là gì nữa? Chapuys viết thư về cho Hoàng đế kể về anh; quãng đầu
đời của anh vẫn còn là điều bí ẩn, nhưng anh là một người đồng hành tuyệt
vời, và anh giữ cho gia đình cùng các thuộc hạ của mình có phong cách tuyệt
hảo. “Anh ta là một bậc thầy về ngôn ngữ”, Chapuys viết, “một người có lối
diễn đạt hùng hồn nhất, dù tiếng Pháp của anh ta, viên sứ thần thêm vào, chỉ
assez bien
Anh nghĩ, thế là tốt với ông rồi. Gật đầu nháy mắt là ông đủ hiểu.
Những tháng cuối này, hội đồng cố vấn không khi nào ngớt việc. Mùa hè
đàm phán gay go đã mang lại một hiệp ước với xứ Scotland. Nhưng Ai len lại
đang nổi loạn. Chỉ có lâu đài Dublin và thị trấn Waterford còn chờ nhà vua,
trong khi các lãnh chúa phản nghịch cung cấp dịch vụ và bến cảng cho quân
đội của Hoàng đế. Trong đám các hòn đảo này có những vùng lãnh thổ nghèo
khó nhất, những nơi không trả cho nhà vua đủ chi phí đồn trú; nhưng nhà vua
không thể quay lưng lại với họ, sợ rằng sẽ có kẻ khác nhảy vào. Luật pháp hầu
như không được tôn trọng ở đó, bởi người Ai len nghĩ người ta có thể bỏ tiền
chuộc tội giết người, và giống như dân Wales họ tính giá mạng người bằng gia
súc. Dân chúng bị giam trong vòng nghèo đói vì thuế nhập khẩu và tịch thu, vì
bị tước tài sản và nạn cướp ngày trắng trợn; những dân Anh ngoan đạo kiêng
ăn thịt vào thứ Tư và thứ Sáu hàng tuần, nhưng có câu đùa lan truyền nói rằng
dân Ai len thánh thiện đến nỗi họ kiêng nốt cả những ngày còn lại. Những lãnh
chúa lớn của dân này là những người tàn bạo và độc đoán, nham hiểm và thất
thường, những kẻ hận thù dai dẳng không bao giờ nguôi, những kẻ tống tiền và
bắt con tin, và coi rẻ lòng trung thành đối với Anh, vì những người này không
trung thành với bất cứ ai và ưa thích vũ lực hơn luật pháp, về phần các thủ lĩnh
bản địa, bọn họ không nhìn nhận một giới hạn tự nhiên nào trong những đòi
hỏi của họ. Những kẻ này nói trên đất của mình họ sở hữu đến từng vạt đất dốc
bỏ hoang và vũng nước, sở hữu đến rừng thưa, đồng cỏ và những cơn gió lướt
qua đó; họ sở hữu từng con thú và từng con người, và trong những lúc khan
hiếm họ mang bánh mì nuôi đàn chó săn.
Thảo nào họ không muốn làm dân nước Anh. Bởi việc đó sẽ cắt ngang địa vị
chủ nô của bọn họ. Công tước Norfolk vẫn có nông nô trên đất của ông ta, và
ngay cả nếu các phiên tòa vận động để giải phóng nô lệ thì công tước cũng
trông đợi sẽ thu phí trong việc đó. Nhà vua đề nghị cử Norfolk đến Ai len,
nhưng ông ta nói ông ta đã qua đủ những tháng ngày vô ích ở đó rồi và cách
