xảy ra. Để khiến họ nhớ lại.”
“Thầy đã nói chúng ta sẽ thua.”
“Tôi nói rằng chúng ta sẽ bị khánh kiệt. Nhưng để tôi nói cho mà nghe, tất
cả các cuộc chiến tranh của chúng ta lẽ ra đã nhận kết cục tồi tệ hơn nhiều nếu
không có đức hồng y của chúng ta trợ giúp.”
“Vào năm 1523...” Gascoigne nói.
“Này bây giờ ta phải đánh lại cuộc chiến đó hay sao?” Đức hồng y bảo.
“Công tước xứ Suffolk lúc ấy chỉ còn cách Paris có năm mươi dặm.”
“Được,” anh nói, “vậy anh có biết năm mươi dặm đó là thế nào không, đối
với một tên lính bộ binh gần chết đói trong mùa đông, ngủ trên nền đất ướt
nhoẹt và tỉnh dậy thì lạnh cóng? Anh có biết năm mươi dặm đó là thế nào với
một đoàn vận lương không, bùn ngập đến tận trục bánh xe? Còn về những vinh
quang năm 1513 - Chúa che chở cho chúng ta.”
“Tournai! Thérouanne!”
Gascoigne kêu to. “Ông thầy có mù mới không
thấy cái gì đã xảy ra chứ? Hai thành của Pháp ta đã chiếm được! Nhà vua thật
oai hùng giữa sa trường!”
Nếu lúc này tôi với anh đang ở ngoài sa trường, anh nghĩ, thì tôi sẽ nhổ toẹt
vào anh. “Nếu anh thích nhà vua đến thế, đi mà làm việc cho ngài ấy. Hay là
anh đã làm rồi?”
Đức hồng y khẽ hắng giọng. “Tất cả chúng ta đều làm cho nhà vua,”
Cavendish nói, và đức hồng y bảo, “Thomas, chúng ta là công trình của ngài.”
Khi họ đi ra chiếc thuyền lớn của hồng y thì lá cờ riêng của ngài đang tung
bay trên đó: bông hồng nhà Tudor, những con quạ đen chân đỏ nhà Cormwell.
Cavendish mắt mở to hết cỡ nói, “Xem cái đám thuyền nhỏ cứ lượn lờ xuôi
ngược kìa.” Trong thoáng chốc, đức hồng y nghĩ dân London đã đổ cả ra để
chúc lành cho ngài. Nhưng khi ngài xuống thuyền thì tiếng huýt sáo la ó vang
lên từ đám thuyền kia; những kẻ hiếu kỳ tụ tập đông nghịt trên bờ, và dẫu
người của đức hồng y cố đẩy họ lui ra thì ý đồ của họ cũng đã rõ ràng. Khi các
tay chèo bắt đầu khoát nước ngược dòng, không phải xuôi dòng về phía Tháp
thì xung quanh vang lên những tiếng oán thán và gào thét đe dọa.
Đó là lúc đức hồng y suy sụp, ngồi vật xuống ghế, bắt đầu nói, nói, nói và
nói suốt chặng đường đến Putney. “Dân này ghét ta đến thế sao? Ta đã làm gì
ngoài việc thúc đẩy chuyện làm ăn của chúng, tỏ lòng tốt với chúng? Ta đã
