Chúng ta khó hiểu điều này. Chúng ta muốn hiểu, nhưng nó thật sự khó hiểu.
Chúng ta nghe, học, và suy xét, điều đó có thể đúng, nhưng chúng ta vẫn khó
hiểu thấu hết. Những ô nhiễm trong tâm quá dày đặt và cố hữu, chúng che mờ và
ngăn không cho chúng ta thấy được lẽ thực.
Tham dục trói chặt chúng ta. Vài tham muốn và ước muốn không đủ thỏa
mãn người đời. Họ luôn có nhiều tham muốn và ước muốn và muốn được nhiều,
nhiều hơn nữa, và thông thường chẳng bao giờ dừng lại cho đến khi những tham
muốn nhiều đến ngập đầu và gây ra biết bao phiền não. Mọi người đều mãi đi
ngược lại với giáo pháp.
Do vậy, chúng ta cần lắng nghe giáo lý của Phật một cách kỹ càng. Phật dạy
giáo pháp cho mọi người vượt qua khổ đau, sống không bị khổ đau. Nếu không
có khổ, mọi sự sẽ ra sao? Sẽ không có cái ‘ta’, không có ‘của ta’, không có ‘ngã’
và không còn chấp ngã. Nhưng phải có được trí tuệ hiểu biết rõ về sự “không
phải ta, không phải của ta” thì mới tạo ra lợi lạc. Ví dụ, nếu mới vừa hiểu “thân
này không phải của ta” rồi hủy hoại thân này thì điều đó chẳng mang lại ích lợi
gì. “Mấy cái chén kiểu bình kiểu này không phải là của ta, vậy ta đập bể và quăng
chúng đi”, đó là cách ngu xuẩn nhất. Hoặc giả sử có người gặp phải khó khăn vì
gánh nặng con cái, mới nghe câu “Con cái không phải là của ta” liền bỏ bê con
cái, thì điều đó là sai trái nhất. Đừng làm những hành động ngu dốt như vậy!.
Nếu không có cái ‘ta’ thì làm sao có thứ gì là ‘của ta’? Hãy nghĩ kỹ về điều
này. Điều đó là rõ ràng. Nếu có cái ‘ta’ thì mới có những thứ thuộc ‘của ta’. Cái
ly này là của ta. Nếu không có cái ‘ta’, ly này làm sao là ‘của ta’. Khi có thứ gì
(của cải, tiền bạc, danh vọng...) bị hư hoại hay mất đi, hãy nghĩ rằng đó là của
người khác mất, cách đó giúp ta khỏi buồn rầu tiếc nuối. (Việc này không phải
dễ). Cứ ghi nhớ rằng, ta đã hiểu rõ không có cái ‘ta’ nào cả, vì vậy không có gì là
‘của ta’: điều này giúp ta không bị đau khổ, tiếc nuối khi nhìn thấy thứ gì đổ bể
hay mất di. Tất cả chỉ là do quan niệm về một cái ‘ta’ đã gây ra khổ đau và phiền
não. Do vậy, chúng ta được dạy để tiêu diệt cái đống ‘ta’, tiêu diệt cái ‘ngã chấp’
bằng trí tuệ hiểu biết—chỉ có trí tuệ hiểu biết mới tiêu diệt được ngã chấp, không
phải giết nó bằng dao hay chôn sống nó. Mục tiêu của Đức Phật là hiểu biết thế
giới một cách hoàn toàn. Nếu chúng ta biết rõ về thế giới, chúng ta không còn
gặp khó khổ, bởi chúng ta không mang gánh nặng thế giới trên mình. Nhưng nếu
không có trí tuệ hiểu biết, chúng ta cứ mang gánh mọi thứ trên đời.
