gánh nặng càng thêm nặng. Không hiểu biết như vậy, ta cứ đi xăm soi, điều tra,
xem xét về mọi người trên cả thế gian này để hiểu biết về họ. Điều đó quá khó
làm. Rồi ta sẽ trở nên nản chí.
Giới Luật (Vinaya) nhà Phật cũng tương tự như vậy. Khi chúng ta nhìn vào
Giới Luật Tỳ kheo, chúng ta thấy quá khó để thực hiện. Chúng ta phải học từng
giới luật, kiêng giữ từng giới luật, xem xét việc tu hành của chúng ta với từng
giới luật. Nếu chúng ta cứ nghĩ như vậy, chúng ta sẽ la lên: ''Ồ, không thể nào
thực hiện được!''. Khi chúng ta đọc từng điều luật được đánh số và ý nghĩa của
chúng, nếu chúng ta cứ chạy theo suy nghĩ về chúng, chúng ta có thể cho rằng
toàn bộ số lượng điều luật đó là vượt qua khả năng thực hiện của chúng ta. Mọi
người ai cũng nghĩ vậy, khi nhìn số lượng các điều luật trong Giới Luật Tỳ kheo.
Kinh điển nói rằng chúng ta phải xem xét chính mình so với từng mỗi giới
luật và tuân giữ theo chúng một cách nghiêm khắc. Chúng ta phải hiểu biết hết
các giới luật và tuân giữ theo chúng một cách hoàn hảo. Điều này cũng giống như
nói rằng để hiểu biết hết tất cả mọi người chúng ta phải đi xăm soi, xem xét, điều
tra tuyệt đối từng người. Đây là một thái độ quá nặng nề. Và điều nặng nề này là
do bởi chúng ta cứ ‘y kinh diễn nghĩa’. Điều này giống như chúng ta học sách
giáo khoa thì chúng ta phải làm theo y như nó. Một số thầy cô dạy theo cách như
vậy—phải làm như sách vở đã ghi. Nhưng thực tế thì điều đó không thực hiện
được là mấy.
Thực là, nếu chúng ta học lý thuyết theo kiểu đó thì sự thực hành của chúng
ta cũng chẳng đi đến đâu. Thực tế, lòng tin của chúng ta sẽ biến mất, lòng tin vào
con đường Đạo cũng bị tiêu diệt. Điều này là do chúng ta chưa hiểu rõ. Khi nào
ta có trí tuệ, ta sẽ nhìn thấy toàn bộ thế gian này thực sự cũng giống một người
mà thôi. Tất cả mọi người đều giống nhau. Do vậy, chỉ cần quán xét và hiểu biết
về thân và tâm mình. Khi đã hiểu biết về bản chất của thân và tâm mình, thì ta có
thể hiểu biết về bản chất của thân và tâm của người khác. Và nhờ vậy, theo cách
đó, gánh nặng về sự tu tập của chúng ta trở nên nhẹ nhàng hơn.
Đức Phật đã dạy phải tự mình dạy và hướng dẫn chính mình—không ai có
thể làm điều đó cho ta. Khi ta quán xét và hiểu biết về bản chất sự sống của chính
mình, thì ta có thể hiểu biết bản chất của tất cả mọi sự sống khác. Mọi người
thực sự là như nhau. Chúng ta đều được ‘tạo ra’ như nhau và cùng một ‘loại’—
chỉ khác nhau một chút bóng dáng. Cũng giống như nhiều thứ thuốc giảm đau,
