Ta có hiểu được đó điều đó không? Một lúc nào đó ta có thể chán chường
với những thứ mình đã thích. Điều này là do tất cả đều luôn thay đổi, và ta cần
phải hiểu rõ về điều này. Vui sướng là không chắc chắn. Bất hạnh là không chắc
chắn. Sự thích là không chắc chắn. Sự tĩnh lặng là không chắc chắn. Sự kích
động là không chắc chắn. Tuyệt đối, mọi thứ là không chắc chắn. Do vậy khi có
điều gì xảy đến, ta hiểu rõ về nó, và ta không bị cuốn theo nó. Tuyệt đối, tất cả
mọi sự trải nghiệm đều không chắc chắn, bởi vì vô thường là bản chất của chúng.
Vô thường có nghĩa là mọi sự đều không cố định, không bền chắc, và nói nôm na
chân lý này là Phật.
Vô thường, sự không chắc chắn, là chân lý. Chân lý có mặt để chúng ta nhìn
thấy, nhưng chúng ta không thèm nhìn kỹ và nhìn rõ chân lý. Đức Phật nói rằng:
“Ai nhìn thấy Giáo Pháp là nhìn thấy ta”. Nếu chúng ta nhìn thấy vô thường
[bản chất không chắc chắn] bên trong mọi thứ thì sự chán bỏ đối với thế giới và
sự buông bỏ sẽ khởi sinh trong tâm. “À, thì ra nó là vậy. Nó chỉ là như vậy thôi.
Chẳng có gì to tát, chỉ là vậy thôi”. Tâm trở nên vững chắc về điều này “À, nó chỉ
là vậy thôi!”. Sau khi đã nhận biết lẽ thật này, ta chẳng còn khó khăn gì khi quán
chiếu về mọi sự. Khi ta gặp phải điều gì, tâm nói rằng “Nó chỉ là vậy thôi”, và
điều đó hết ngay. Chúng ta sẽ nhận thấy tất cả mọi hiện tượng chỉ là giả lừa;
chẳng có gì bền chắc hay thường hằng; mọi thứ đều đang thay đổi không ngừng
và đều mang bản chất vô thường, khổ, và vô ngã. (Những lẽ thật này là bao trùm
và xuyên suốt mọi sự sống). Giống như một hòn sắt được nung đỏ rực trong lò
rèn. Có chỗ nào nguội không? Nếu muốn bạn cứ thử. Đụng trên, nóng cháy.
Đụng dưới, nóng cháy. Đụng bên, nóng cháy. Vì sao chỗ nào cũng nóng? Bởi vì
nó là hòn sắt đã được đun nóng xuyên suốt từ trong ra ngoài. Nếu ta hiểu vậy, ta
sẽ không rờ thử nó. Cũng đừng nhìn và cảm thấy nó đẹp và thích nó. Lỡ khi ta bị
phỏng tay ta lại ghét nó. (Cũng vậy, quy luật vô thường bao trùm xuyên suốt mọi
sự sống. Nếu ta hiểu vậy, ta sẽ không nắm chấp hay dính vào bất cứ thứ gì. Vì ta
càng dính chấp, ta càng khổ đau. Nắm chấp thứ gì, khi nó thay đổi ta lại khổ đau,
bất toại nguyện).
Chúng ta nên quán chiếu (chánh niệm, quán niệm, suy xét) về lẽ thật vô
thường mọi lúc mọi nơi, khi đang đi, đang đứng, đang nằm, đang ngồi. Ngay cả
khi chúng ta đang đi vệ sinh, đang đi ngoài đường, đang ăn...chúng ta nên nhìn
thấy được rằng mọi trải nghiệm của ta đều là thoáng qua và vô thường, và chúng
