68
Nước Tĩnh Lặng Mà Chảy
Bây giờ quý thầy hãy chú tâm, không để tâm lăng xăng nghĩ ngợi về những
thứ khác. Tạo cảm giác như ngay bây giờ các thầy đang ngồi trên núi hay trong
rừng, tất cả chỉ một mình. Cái gì đang ngồi ngay đây và bây giờ? Có thân và tâm,
tất cả chỉ vậy, chỉ có hai thứ này. Tất cả những thứ trong cái đống đang ngồi đây
được gọi chung là ''thân''. Còn ''tâm'' là cái đang biết và đang nghĩ ngay lúc này.
Hai thứ này còn được gọi là ''sắc'' (rūpa) và danh (nāma). ''Nāma'' (danh) là chỉ
về những cái không phải sắc thể-- đó là bốn tập hợp (uẩn) cảm giác, nhận thức, ý
nghĩ và thức (thọ, tưởng, hành, thức)—chúng không thuộc thể sắc hay vật chất.
Khi mắt nhìn thấy hình sắc, hình sắc đó gọi là sắc (rūpa), nhưng sự biết thì được
gọi là danh (nāma), tức thuộc phần tâm. Một cái ‘con người’ gồm có hai thứ:
danh và sắc, hoặc nói đơn giản đó là phần tâm và phần thân.
Hiểu biết rằng cái ngồi đây ngay bây giờ chỉ gồm thân và tâm. Nhưng chúng
ta luôn lầm lẫm cái này với cái kia. Nếu chúng ta muốn được bình an, chúng ta
cần phải biết sự thật của chúng. Cái tâm trong trạng thái hiện tại là vẫn chưa được
tu tập; nó vẫn còn dơ bẩn, ô nhiễm, ngu mờ, tăm tối, bản thân nó không sáng tỏ
và không nhìn thấy rõ. Nó giờ chưa phải là cái tâm trong sạch. Chúng ta phải tu
tập thêm nữa cái tâm này bằng việc thiền tập.
Nhiều người cứ hay nghĩ rằng thiền là ngồi theo một cách đặc biệt nào đó,
nhưng thực ra thì đứng, ngồi, đi và nằm đều là tất cả những phương tiện [cỗ xe]
cho việc thiền tập. Chúng ta có thể thiền mọi lúc, mọi nơi. Trạng thái định-tâm
(samādhi) theo ngữ nghĩa là ''cái tâm đã được thiết lập chắc chắn''. Để tu tập phát
triển sự định-tâm (samādhi), ta không cần phải cố ‘siết’ cái tâm. Nhiều người cố
ngồi thiền im lặng và cố không bị thứ gì quấy nhiễu để có được sự bình an,
nhưng kiểu đó chẳng khác gì giả chết. Tu tập sự định-tâm là để phát triển sự hiểu
biết và trí tuệ.
Samādhi (định) là cái tâm vững chắc, là cái tâm nhất- điểm. Nó được cố
định vào điểm nào? Nó được cố định vào cái điểm cân-bằng. Đó là điểm định của
nó. Nhưng người ta tập thiền bằng cách làm im lặng cái tâm của họ. Họ cứ
