tự động bị phá bỏ cùng lúc. Chúng bị dập tắt cùng lúc với nhau. Quý vị dẹp bỏ
được quan niệm thân kiến, dẹp bỏ được sự dính mắc mù quáng vào những ý định
mày mò mê tín, và dẹp bỏ được nghi ngờ về kết quả của những cách tu tập. Quý
vị sẽ nhận ra rằng mỗi gông cùm đó chính là một phần của cái quan niệm chấp
thân ‘ta’. Nên khi dẹp bỏ được một cái thì hai cái kia cũng tự động dẹp bỏ. Quý
vị phải liên tục điều tra về cái thân này và phân tách nó theo từng bộ phận thì sẽ
dễ nhận thấy. Khi quý vị đã nhận thấy rõ mỗi bộ phận của thân đích thực là thứ
gì, thì cái ảo tưởng rằng ‘thân là một thực thể cố định hay một bản ngã gì gì đó’
sẽ không còn nữa. Quý vị phải liên tục nỗ lực điều tra những bộ phận của thân
(đó là cách quán thân như Phật đã dạy), điều tra sự thật, và không được ngừng
điều tra về nó.
Tôi đã chỉ cho quý vị cách quán thân, quán xét các bộ phận của thân, nhằm
mục đích nhìn thấy sự thật thân là gì và nhìn thấy thân không phải là ‘ta’. Đó là
cách tu để phá bỏ ba cái gông cùm đầu tiên và rất khó phá bỏ đó.
Một mảng khác của việc tu tập tâm dẫn đến trí tuệ minh sát thâm sâu hơn và
minh bạch hơn là cách thiền về các đối-tượng để làm tâm tĩnh lặng. (Có thể gọi là
thiền định). Tâm tĩnh lạng là cái tâm vững chắc và ổn định trong trạng thái tập
trung, được gọi là trạng thái định (samādhi). Đó có thể là trạng thái định tạm thời
(định trong khoảng khắc, tạm định- khanika samādhi), có thể là trạng thái tiếp
cận định hay cận định (upacāra samādhi), hoặc có thể là một trạng thái định sâu
(appanā samādhi). Mức độ định được tính theo mức độ tinh lọc của thức trong
từng giây khắc trong khi người thiền đang tu tập để duy trì sự tỉnh-giác vào một
đối tượng thiền.
Trong trạng thái định tạm thời (khanika samādhi), tâm hợp nhất chỉ được
trong một khoảng thời gian ngắn. Nó lắng lặn trong trạng thái định sâu
(samādhi), nhưng tất cả tâm chỉ hội tụ trong ngắn ngủi, rồi lập tức rút lui khỏi
trạng thái tĩnh lặng đó. Khi sự tập trung (hội tụ tâm) càng được tinh lọc hơn theo
tiến trình thiền tập, có nhiều đặc tính giống nhau của cái tâm tĩnh lặng sẽ được
trải nghiệm ở từng mỗi mức độ, do đó mỗi mức độ đó được gọi là một mức độ
định (samādhi). Dù đó là định tạm thời (khanika), hay cận định (upacāra), hay
định sâu (appanā), mỗi mức độ đều được gọi chúng là định (samādhi). Ở mỗi
mức độ đó tâm đều được tĩnh lặng, nhưng độ thâm sâu của định (samādhi) là
khác nhau và tính chất của trạng thái bình an của tâm cũng khác nhau. Ở một
