mức độ định này tâm vẫn còn bị động vọng ít nhiều và còn có thể lăng xăng,
nhưng nó chỉ lăng xăng trong phạm vi giới hạn của trạng thái định đó. Nó không
bị dính những hoạt động dẫn tới bị kích động hay xao lãng. Sự tỉnh giác của ta
vẫn đang theo dõi một đối tượng thiền lành thiện (kusala), trước khi nó quay lại
lắng lặn xuống tạo một điểm tĩnh tại và duy trì (an trụ) ở đó trong một khoảng
thời gian.
Bạn có thể so sánh trải nghiệm của trạng thái định tạm thời (khanika
samādhi) với một hoạt động của thân, ví dụ như việc bước đi đâu đó: bạn có thể
bước đi một lúc rồi ngừng lại nghỉ, và sau khi ngừng nghỉ lại bắt đầu bước đi cho
đến lúc ngừng lại nghỉ lần nữa; mỗi lần ngừng-nghỉ là tĩnh-tại hoàn toàn, và đó
chỉ là một sự ngừng nghỉ hay bất động tạm-thời của thân. Sau mỗi lần ngừng nghỉ
trong một lúc, nó lại bắt đầu bước đi. Điều này cũng xảy ra tương tự trong tâm
mỗi lần nó trải nghiệm một mức độ định tạm thời như vậy. (Định được một lúc
lại hết định, rồi lại định một lúc, rồi mất định. Trạng thái định này mới chỉ là tạm
thời, ngắn ngủi).
Nếu quý vị thực tập cách thiền chú tâm vào một đối tượng để làm tâm tĩnh
lặng, và sau đó đạt đến một mức độ tĩnh lặng, lúc đó tâm được vững chắc trong
một trạng thái định (samādhi), lúc đó đó vẫn còn những ít nhiều động vọng xảy
ra trong tâm, thì trạng thái lúc đó được gọi là trạng thái cận định (upacāra
samādhi). Trong cận định (upacāra samādhi) tâm vẫn còn chuyển động xung
quanh ít nhiều. Sự chuyển động này xảy ra bên trong một số giới hạn, tâm không
vượt ra khỏi những giới hạn đó. Những phạm vi giới hạn cái tâm chuyển động
bên trong được xác định (tính) bằng mức độ vững chắc và ổn định của sự tập
trung. Trải nghiệm này giống như ta cứ chuyển đổi giữa trạng thái tĩnh lặng và
một ít hoạt động của tâm. Tâm được tĩnh lặng trong một lúc và hoạt động ít nhiều
trong một lúc. Bên trong sự hoạt động đó vẫn có một mức độ tĩnh lặng và sự tập
trung vẫn duy trì, nhưng tâm chưa hoàn toàn tĩnh tại hay hoàn toàn bất động. Nó
vẫn còn một chút nghĩ và một chút lăng xăng. Giống như bạn cứ đi đi lại lại bên
trong căn nhà. Tâm lăng xăng chút ít bên trong những giới hạn của sự tập trung
của ta, nó không hề mất sự tỉnh giác và không hề bước ra khỏi cửa nhà, không rời
xa khỏi đối tượng thiền. Sự chuyển động của tâm nằm bên trong giới hạn của
những trạng thái lành thiện (kusala) của tâm. Nó không hề bị dính vào sự phóng
tâm nào theo những trạng thái bất thiện (akusala) của tâm. Mọi ý nghĩ đều vẫn là
