bỏ. Vì có trí tuệ nên chúng ta buông-bỏ mọi thứ như chúng là. Sự hiểu biết của trí
tuệ không dẫn đến dính mắc hay ràng buộc; nó không làm tăng sự khổ của chúng
ta. Trí tuệ đích thực nhìn thấy Sự Thật thì dẫn đến sự buông-bỏ. Quý vị biết rõ sự
dính chấp nào là nguyên nhân gây ra khổ, thì quý vị buông bỏ sự dính chấp đó.
Một khi quý vị có trí tuệ thì tâm sẽ buông bỏ. Nó sẽ buông bỏ những thứ mà
trước đây nó cứ nắm giữ.
Một cách khác để mô tả chỗ này là từ giờ quý vị không còn phải mò mẫm
hay dò dẫm trong việc tu tập của mình. Quý vị không còn phải ‘tu mù tu mò’ và
cứ dính vào những hình sắc, âm thanh, mùi hương, mùi vị, cảm nhận thân hay
những đối tượng của tâm. Sự trải nghiệm những đối tượng giác quan thông qua
mắt, tai, mũi, lưỡi, thân và tâm không còn kích thích phản ứng và làm động vọng
của tâm như trước kia; trước kia tâm cứ tìm đủ cách dính theo những đối tượng
giác quan hoặc phóng tâm, phản ứng, nặng nhẹ, thêm bớt này nọ với những đối
tượng đó. Bây giờ đã có hiểu biết và trí tuệ thì tâm không còn tạo tác này nọ khi
tiếp xúc và trải nghiệm với những đối tượng đó nữa. Khi sự tiếp xúc xảy ra, tâm
buông bỏ ngay một cách tự động. Tâm dẹp bỏ ngay trải nghiệm đó. (Giống như ta
chẳng màng để ý gì đến con khỉ đang chạy nhảy trước mắt ta, vì ta đã quá hiểu
biết cái trò khỉ). Điều này có nghĩa là nếu ta bị lôi cuốn vào thứ gì, ta trải nghiệm
sự lôi cuốn đó trong tâm nhưng ta không dính theo hay bám giữ cái trải nghiệm
đó. Nếu như ta có một phản ứng bực bội (ví dụ như với con khỉ trước mặt), thì đó
chỉ là một sự sân khởi lên trong tâm và chỉ là vậy thôi: không có một cảm nhận
nào về cái ‘ta’ khởi sinh để dính chấp theo cái trải nghiệm sân đó. (Dù ta trải
nghiệm sự sướng hay sự khổ, ta buông bỏ nó; dù ta trải nghiệm sự thích hay
không thích, ta buông bỏ nó ngay: ta không dính theo nó). Nói cách khác, cái tâm
biết cách buông bỏ; nó biết cách dẹp bỏ mọi thứ qua một bên. Vì sao tâm có khả
năng buông bỏ và xả bỏ mọi thứ (trải nghiệm) như vậy? Bởi do đã có mặt trí tuệ;
khi có mặt trí tuệ có nghĩa là quý vị có thể nhìn thấy những hệ quả nguy hại nếu
ta dính chấp theo tất cả những trạng thái này nọ của tâm.
Lúc này, khi quý vị nhìn các hình sắc, tâm không bị động vọng; khi quý vị
nghe âm thanh, tâm không bị quấy nhiễu. Tâm không chủ động chạy theo hay
kháng cự bất kỳ trải nghiệm nào mà nó trải nghiệm. Đối với tất cả mọi tiếp xúc
giác quan, dù là thông qua mắt, tai, mũi, lưỡi, thân hay tâm, tâm không dính theo
hay phản ứng với bất cứ sự tiếp xúc nào mà nó trải nghiệm. Dù ý nghĩ nào khởi
