thứ để coi chúng có thiệt là thường hằng hay là luôn luôn biến đổi. Trước hết, cứ
nghi nhận và tâm niệm giáo lý: “tất cả mọi thứ đều vô thường”, nhưng sau đó quý
vị sẽ tự mình nhận thấy điều đó từ chính sự điều tra quán xét của mình. Đây
chính là chỗ-ngồi quý vị ngồi để tiếp nhận và quan sát những vị khách đến. Đâu
còn chỗ nào khác để tu tập cái trí tuệ minh sát. Quý vị phải ngồi trụ ngay cái chỗ
này – đó là cái ghế-ngồi duy nhất trong phòng. Khi những vị khách tiến vào
phòng tiếp tân, quý vị dễ dàng quan sát sự có mặt và những hành vi của họ, bởi
họ không thể ngồi xuống đâu hết; cuối cùng quý vị ngồi một chỗ nhìn thấy tất cả
mọi người đến đi. Nói cách khác, quý vị đi tới hiểu biết rõ ràng và minh bạch về
bản tính “vô thường, khổ, và vô ngã” của tất cả mọi hiện tượng đến đi, và sự
minh sát này thực sự không thể chối cãi được và thực sự rất vững chắc trong tâm
quý vị; đây là lúc chấm dứt tất cả mọi sự nghi ngờ, chấm dứt mọi sự không chắc
chắn về bản chất đích thực của mọi thứ trên đời. Quý vị cũng biết chắc rằng
không có cách nào khác để quý vị có thể nhìn thấy sự trải nghiệm. Đây là sự
chứng ngộ Giáo Pháp ở mức độ thâm sâu nhất. Rốt cuộc, sự thiền của chúng ta có
nghĩa là “duy-trì cái sự-biết”, theo sau đó là sự “buông-bỏ liên tục” mỗi khi ta
trải nghiệm những đối tượng giác quan thông qua mắt, tai, mũi, lưỡi, thân và tâm.
Việc thiền tập chỉ liên quan đến hai việc chính như vậy mà thôi, và không cần
phải làm gì khác đâu, không cần phải thiền kiểu gì khác đâu.
Điều quan trọng là phải luôn nỗ lực tu để phát triển cái trí tuệ minh sát
bằng cách điều tra suy xét về ba đặc tính đó. (Lý tu chỗ này là vậy!). Mọi thứ đều
có thể trở thành nhân giúp khởi sinh trí tuệ, và trí tuệ minh sát đó có thể tiêu diệt
hoàn toàn mọi dạng ô nhiễm và dính chấp. (Mục tiêu tu chỗ này là vậy!). Đó là
kết quả của việc tu tuệ minh sát (vipassanā). Nhưng quý vị đừng nên cho rằng
mọi thứ đều phát sinh từ trí tuệ minh sát. Nhiều lúc chúng ta vẫn đang làm những
thứ theo tham dục của mình. Nếu quý vị thiền tập theo những tham muốn của
mình thì quý vị sẽ chỉ tu tập vào những ngày mình thấy hứng thấy khỏe, còn
những ngày không thấy hứng không thấy khỏe thì quý vị không muốn tu, chỉ
muốn nằm lỳ ra đó. Điều đó được gọi là tu theo tác động của những ô nhiễm.
Điều đó có nghĩa là quý vị không thực có năng-lực tu trong tâm mà chỉ tu tùy
theo ý muốn của mình.
Khi tâm đã bắt kịp Giáo Pháp thì lúc đó không còn người siêng, người biếng
nữa. Lười hay siêng chỉ là cách tâm bị tạo tác. Việc tu tuệ minh sát sẽ luôn trôi
