quan trọng bất kỳ việc gì khác. Đừng dính theo những thứ khởi sinh lên trong
tâm. Buông bỏ hết. Dù có được bình an, không cần nghĩ nhiều về sự bình an đó.
Đừng quan trọng hóa về điều đó. Dù không được bình an cũng đừng quan trọng
hóa. Bình an hay bất an, ta không cần coi đó là vấn đề; trạng thái bình an hay bất
an đều chỉ là vô-thường. Viññānam aniccam – thầy đã từng nghe câu này chưa?
Nó có nghĩa là: Mọi thức khởi sinh từ giác quan đều là vô thường. Thức có từ
cảm giác và cảm nhận đều chỉ là vô thường. Thầy đã từng nghe chưa? Làm sao
có thể tập luyện chính mình theo đúng theo lẽ sự thật? Thầy quán niệm ra sao sau
khi biết rằng cả hai trạng thái bình an và bất an đều là vô thường? Điều quan
trọng là phải biết duy trì sự tỉnh giác vào cách mọi sự đang diễn ra. Nói cách
khác, làm sao để tâm biết được cả trạng thái bình an và trạng thái bất an của tâm
đều chỉ là vô thường. Sau khi đã biết được điều đó, thầy sẽ nhìn mọi thứ theo
cách nào? Sau khi sự hiểu biết đó đã cấy sâu trong tâm, thì mỗi khi thầy trải
nghiệm những trạng thái bình an, thầy biết chúng là vô thường; mỗi khi thầy trải
nghiệm những trạng thái bất an, thầy biết chúng là vô thường. Thầy có biết
không, giờ thì thầy đã biết cách thiền tập với loại tỉnh giác và trí tuệ hiểu biết như
vậy.
Thầy S: Con vẫn chưa biết.
Ajahn Chah: Thì đó là điều tra quán xét về tính vô- thường. Những trạng
thái tĩnh lặng của tâm kéo dài được bao lâu? (Hay thậm chí đạt định sâu, tầng
định sâu đó kéo dài được mấy giờ, mấy ngày?). Cái sự ngồi thiền với trạng thái
tâm xao lãng là không chắc chắn. Nó sẽ thay đổi. Còn sự ngồi thiền có kết quả tốt
và tâm đã tiến vào trạng thái định, thì sự đó cũng không chắc chắn. Tất cả mọi
trạng thái đều là vô thường. Đó là lẽ thực, và sự hiểu biết lẽ thực vô-thường đó
chính là trí-tuệ. Trí tuệ xuất phát từ sự hiểu biết đó. Hiểu biết được lẽ thật đó rồi
thì ta còn dính chấp chi vào điều gì nữa? Ta đâu cần phải suy này nghĩ nọ về các
trạng thái đó của tâm, ta chỉ cần duy trì quán sát cái đang diễn ra trong tâm.
(Quan sát nhìn thấy nó xong rồi buông bỏ luôn. Nó chỉ là vô thường; ta đâu còn
dính theo nó làm gì, vì ta đã biết nó chỉ là vô thường). Ngay khi ta điều tra, ta cứ
nghi vấn và thâm nhập, cứ thâm nhập và soi chiếu sâu hơn vào bản tính vô
thường. Duy trì sự chánh-niệm vào ngay điểm này—ta không cần phải để ý chỗ
nào khác. Chẳng mấy chốc, tâm sẽ tĩnh lặng, như ý ta đã muốn.
