người mua. Nếu có ai bệnh thì họ sẽ tự đến mua thuốc. Tương tự, khi các căn cơ
tâm linh của mọi người chưa được chín chắn giờ họ chỉ có được lòng tin (tín) vào
đạo Phật. Chúng ta đâu thể ép họ nhảy vào thực hành ngay cho được. Nếu nhìn
thấy được lý lẽ chỗ này, các thầy không còn thấy bực tức với họ nữa.
Sống tu ở đây trong chùa này chắc hẳn có nhiều ý nghĩa. Chắc hẳn không
phải là vô ích. Tất cả các thầy ở đây, hãy cùng sống tu một cách hòa hợp và thân
thiện. Khi nào gặp trở ngại và khó khổ, hãy niệm tưởng những công hạnh của
Đức Phật. Sự hiểu biết (tri kiến) mà Phật đã giác ngộ là cái gì? Phật đã dạy những
điều gì? Giáo Pháp chỉ ra những điều gì? Tăng đoàn phải thực hành theo những
cách thức nào? Việc thường xuyên tưởng niệm những phẩm hạnh của Tam Bảo sẽ
mang lại rất nhiều lợi lạc.
Dù các thầy là người Thái hay người xứ khác thì cũng không quan trọng.
Điều quan trọng là phải biết giữ gìn hòa khí và cùng sống tu ôn hòa. Nhiều người
từ bốn phương xa xôi đã đến đây viếng thăm chùa. Khi những người thường dân
đến thăm chùa tổ Wat Pah Pong, tôi hay giục họ đến đây, đến thăm chùa, đến đây
để tu. Đây là di sản mà các thầy đang tạo dựng. Dường như mọi người có lòng tin
và rất hoan hỷ với điều đó. Do vậy đừng quên mất bản thân mình. Các thầy nên
dẫn dắt mọi người hơn là bị dẫn dắt bởi người đời. Phải nỗ lực hết mình để tu tập
và thiết lập chính-mình một cách vững chắc, rồi kết quả tốt đẹp sẽ có thôi.
Còn nghi ngờ nào về việc tu tập mà các thầy cần được giải tỏa không? Tôi
nói việc tu tập đúng đắn theo Giáo Pháp sẽ dẫn đến kết quả giác ngộ đúng đắn.
Các thầy còn có nghi ngờ gì về điều này không?
Câu Hỏi: Thưa thầy, khi tâm đang không thực sự suy nghĩ gì hết, nhưng nó
cứ như trong một trạng thái u tối và đờ đẫn, có cách nào chúng ta làm để làm cho
tâm sáng tỏ lên không? Hay chúng ta chỉ nên ngồi yên để vậy?
Ajahn Chah: Trạng thái đó luôn bàng bạc xảy ra hay nó chỉ xảy ra trong khi
thầy ngồi thiền? Sự u tối đó chính xác là như thế nào? Đó có phải là sự ngu mờ
do thiếu trí tuệ hay không?
Câu Hỏi: Khi con ngồi thiền, con không bị đờ đẫn hay buồn ngủ (hôn trầm),
nhưng con cảm thấy tăm tối, một dạng tối mờ hay tối đen.
Ajahn Chah: Vậy là thầy muốn làm cho tâm sáng trí lên, đúng không? Vậy
thầy nên thay đổi tư thế thiền, và nên chuyển qua tư thế đi-thiền nhiều hơn. Đó là
