89
Hiểu Biết Về Khổ
Khổ là sao? Nó dính vào da và ngấm sâu vào trong thịt ta; từ thịt nó ngấm
sâu vào xương tủy ta. Nó giống như sâu mọt ăn vỏ cây, rồi ăn sâu vào thân cây,
và ăn sâu nữa vào lõi cây, cuối cùng cây héo chết luôn.
Chúng ta lớn lên như vậy. Khổ đã chôn chặt thấu bên trong. Cha mẹ chúng
ta dạy chúng ta ham muốn, tham chấp, dính chấp, coi trọng và nắm giữ mọi thứ,
tin chắc rằng chúng ta đang sống với một ‘linh hồn’ và ‘bản ngã cố định’, và tin
mọi thứ thuộc về chúng ta. Từ lúc được sinh ra chúng ta đã được dạy như vậy.
Chúng ta nghe cha mẹ và xã hội dạy đi dạy lại từng ngày, và cách nghĩ đó đã
ngấm rất sâu vào trong trái tim và tâm trí chúng ta, và nó nằm ở đó như một cảm
nhận cố hữu chắc chắn trong tâm ta rồi. Chúng được dạy phải đạt được nhiều thứ,
phải tích lũy và nắm giữ nhiều thứ càng tốt, phải coi chúng là quan trọng và là
‘của ta’. Đó là những gì cha mẹ biết và răn dạy chúng ta hàng ngày. Do vậy, cái
tư tưởng đó đã ăn sâu vào trong tâm trí, ăn sâu vào tận xương tủy của chúng ta.
Khi chúng ta quan tâm đến thiền tập, đi đến nghe những giáo lý và hướng
dẫn tu tập thì những giáo lý đó không dễ hiểu chút nào đối với chúng ta. Giáo lý
đó không thực sự nắm được chúng ta. Vì sao? Bởi vì giáo lý đó dạy chúng ta
không coi và không làm mọi chuyện theo cách cũ mà cha mẹ và xã hội đã dạy
cho chúng ta. Khi chúng ta nghe giáo lý đó, nó chẳng thấm nổi vào tâm trí chúng
ta; chúng ta chỉ biết nghe bằng tai, nghe tai này lọt qua tai kia mà thôi. Người đời
vốn chẳng bao giờ hiểu biết về chính mình.
Do vậy đối với nhiều người, khi ngồi nghe giáo lý chỉ giống như nghe tiếng
nói chạy qua tai. Chẳng có điều gì nghe lọt vào trong tai và tác động vào tâm trí.
Cũng giống như người đánh võ quyền Thái, ta cứ đánh liên tục liên tiếp nhưng
đối thủ chẳng bao giờ dính đòn hay ngã gục được. Chúng ta bị dính kẹt vào cái tự
ngã, tự ta và tự đại. Bậc hiền trí xưa giờ vẫn nói: giang sơn dễ dời, tâm người khó
đổi. Thay đổi sang bằng núi non còn dễ làm hơn thay đổi cái ‘ta’ của một con
người.
