(arom) là một chuyện và người biết rõ thế giới là một chuyện khác. Những hiện
tượng là một chuyện, tâm là một chuyện khác. Giống như mắt và những hình sắc
nó nhìn thấy. Mắt là một chuyện, những hình sắc là chuyện khác. Mắt không phải
là những hình sắc, những hình sắc không phải là mắt. Tai nghe thấy âm thanh,
nhưng tai không phải là âm thanh, và âm thanh không phải là tai. Khi có sự tiếp
xúc của hai thứ đó thì có sự này sự nọ (pháp, hiện tượng) xảy ra.
Tất cả các trạng thái của tâm, sướng hay khổ, đều gọi là thế giới, là các pháp
hữu vi, là arom. Dù chúng có là gì, ta không quan trọng chúng—chúng ta cứ luôn
tự nhắc mình (tâm niệm) rằng: ''đó là không chắc''.
Đây là chỗ nhiều người ít suy xét, đó là sự ''không chắc chắn''. Đó mới là
chỗ sinh động [quan trọng, thiết yếu nhất] mang lại trí tuệ hiểu biết. Chỗ này thực
sự quan trọng. Để dừng các sự đến và đi [của tâm] để đi đến ngơi nghỉ, chúng ta
chỉ cần nói [tâm niệm]: ''Điều đó là không chắc''. Nhiều lúc chúng ta sầu khổ đến
mức quẩn trí về chuyện gì đó, trạng thái đó cũng là không chắc chắn, nó cũng sẽ
thay đổi và biến qua. Khi những trạng thái sân hay tham khởi sinh trong ta, chúng
ta phải luôn tự nhắc mình điều đó—''Đó là không chắc''. Dù đang đi, đang nằm,
đang đứng hay đang ngồi, mọi sự xảy ra đều là không chắc chắn. Các thầy có thể
tâm niệm điều này hay không? Cứ luôn giữ tâm niệm đó với mình, cho dù sự gì
có xảy đến. Cứ thử tâm niệm như vậy coi. Hãy thử tu với tâm niệm như vậy.
Thực ra đâu cần gì nhiều—chỉ cần có tâm niệm này là đủ tu rồi. Đây chính là thứ
mang lại sự hiểu biết và trí tuệ.
Cách tu thiền của tôi không phức tạp gì hết—chỉ cần tu như vậy. Mọi sự mọi
thứ đều quy về một chỗ: ''không chắc chắn''. Tất cả mọi thứ mọi sự đều gặp nhau
ở điểm này. Mọi thứ đều không chắc chắn.
Đừng chạy theo những trải nghiệm khác nhau của tâm. Khi ngồi thiền, rất
nhiều trạng thái tâm khác nhau khởi sinh, cứ nhìn và biết rõ từng cách khác nhau
của mọi sự diễn ra, cứ trải nghiệm đủ từng trạng thái khác nhau đó. Nhưng đừng
chạy theo
những trạng thái đó. Đừng dính theo chúng. Chúng xảy ra liên tục và
rất nhiều. Đừng để bị bao phủ bên trong chúng. Các thầy chỉ cần và chỉ cần nhắc
tâm mình rằng chúng là không chắc chắn. Nhiêu đó là đủ. Điều đó dễ làm. Nó
đơn giản như vậy. Cách đó ta có thể dừng [tâm] lại. Tâm không còn đến và đi,
không còn lăng xăng chạy theo các trạng thái. Sự hiểu biết sẽ có mặt. Nhưng khi
có được sự hiểu biết ta cũng đừng bị quá khích hay bị dính theo sự hiểu biết đó.
