94
Kiêng Cữ Đúng Đắn
Kiêng cữ và cẩn trọng về sáu giác quan [sáu căn], đó là: mắt nhìn những
hình sắc, tai nghe những âm thanh... Chúng ta đã dạy mọi người như vậy, chúng
ta học và dạy nhiều cách khác nhau về sự kiêng cữ. Tu gì thì vẫn quay về cái gốc
này. Nhưng phải trung thực với chính mình, chúng ta có thực sự ý thức biết rõ
điều gì đang diễn ra trong tâm ta hay không? Khi mắt nhìn thấy gì, có khoái cảm
xảy ra không? Ta có thực sự điều tra về điều đó không? Nếu ta điều tra ta sẽ biết
sự khoái cảm đó chính là nguyên nhân tạo ra khổ. Ác cảm cũng là nguyên nhân
tạo ra khổ. Thích là nhân tạo ra khổ; ghét là nguyên nhân tạo ra khổ. Hai phản
ứng này thực ra là như nhau. Khi chúng xảy ra, chúng ta nhìn thấy tính sai lầm
trong đó. Nếu có khoái cảm, đó đơn thuần chỉ là sự khoải cảm. Nếu có ác cảm, đó
chỉ đơn thuần là sự ác cảm. Đó chỉ là sự thích và không thích của cái tâm chúng
ta khi tiếp xúc với đối tượng. Ta tỉnh giác biết rõ chúng chỉ là vậy: đây là cách
chúng ta dập tắt chúng.
Lấy ví dụ, chúng ta đặc biệt chấp cái đầu. Từ lúc được sinh ra đến khi đi học
và lớn lên, chúng ta được dạy rằng cái đầu là phần quan trọng nhất của thân thể.
Do vậy nếu có ai sờ hay gõ lên đầu ta, ta tức điên như sắp bị giết vậy. Còn nếu họ
đụng vào những phần khác như tay chân thì không phải là chuyện lớn. Ta chỉ
quan trọng cái đầu, ai đụng tới đầu thì ta giận dữ, làm lớn chuyện ngay.
Điều này tương tự với các giác quan. Sự đụng chạm khác phái gây kích
thích mạnh mẽ cho hai phái, nhưng đích thực đó chỉ là sự đụng chạm mà thôi.
Nhưng mọi người đều coi trong sự chạm xúc nam nữ đó phải không? Con người
cũng dính vào cái ngõ này y hệt như súc vật, con người và súc vật đều coi trọng
phần tính dục. Khi có chạm xúc khác phái là có sự trở thành (nghiệp hữu). Chúng
ta không coi đó chỉ là sự đụng chạm, đúng như nó thực là. Chúng ta nhận thức sự
chạm xúc đó là khoái cảm, là hạnh phúc, là thứ quan trọng trong đời sống.
Nhưng các thầy có nhìn xa hơn cách nhận thức đó không? Chúng ta nên ghi
nhớ cái lý tự nhiên bình thường như vầy: khi nhìn thấy thứ gì, khi nghe thấy thứ
gì... nếu chúng ta không tạo ra sự trở thành (nghiệp hữu) thì sẽ không có sự sinh
