* Người Sở thời Chiến Quốc, đệ tử của Khuất Nguyên, vì thương tiếc người thầy của mình bị hãm
hại nên viết Cửu biện để bày tỏ nỗi xót xa.
(2) Nữ pháp sư, nữ phù thủy.
Còn nữa, trong Ly tao có một câu là ‘Mượn chim trấm
*
mối manh nói
hộ, Trấm trả lời: Việc đó không xuôi!’. ‘Không xuôi’ ở đây tức là không
may mắn. Vậy vì sao chuyện hôn sự ấy lại không may mắn? Nguyên nhân
rất đơn giản, vì nhân vật chính trong tác phẩm bị trói buộc bởi cấm kị
không thể kết hôn, nên tình yêu của nàng chắc chắn sẽ kết thúc trong đau
khổ bất hạnh. Trên đây chính là bằng chứng thứ ba cho thấy Khuất Nguyên
đã miêu tả bản thân thành Vu nữ.
* Loài chim có độc theo truyền thuyết cổ.
Theo cách giải thích truyền thống thì người ta luôn nói cách viết này là
sự ‘gửi gắm’, tức là so sánh người phụ nữ đẹp với một bề tôi trung thành.
Nhưng ta không cho là vậy, bởi vì giả sử đây là sự gửi gắm thì trong tác
phẩm từ đầu đến cuối Khuất Nguyên nên viết mình thành một nữ tử bất
hạnh mới đúng. Tuy nhiên Khuất Nguyên lại viết: ‘Mũ ta đội xốc cho cao
ngất, Đai ta đeo buông thật dịu dàng’. Câu này miêu tả trang phục của
mình, rõ ràng đó là nam trang mặc trên người Sĩ đại phu. Chúng ta có thể
tham khảo thêm một tác phẩm khác của Khuất Nguyên là Thiệp giang,
trong bài thơ này Khuất Nguyên viết: ‘Ta thuở nhỏ ưa mặc đồ lạ hề, Tuổi
đã già mà chưa thôi. Đeo gươm dài chi lấp lánh hề, Đội mũ thiết vân chi
cao lồi’, song ta cũng không thấy bộ y phục này có gì kì lạ, đây chính là
trang phục bình thường nhất của Sĩ đại phu đất Sở mà thôi. Có điều nếu một
cô gái ăn mặc như vậy thì quả thực có thể gọi là ‘đồ lạ’. Nói cách khác,
nhân vật chính trong tác phẩm của Khuất Nguyên không chỉ là một Vu nữ,
mà còn là một Vu nữ mặc nam trang từ thuở nhỏ cho tới khi về già. Nếu
dùng lý luận ‘gửi gắm’ để giải thích thì đúng là không hợp lý. Ta không biết
ai đoán được ra những câu thơ miêu tả nam trang này là phép ẩn dụ gì đó.
Nếu không thể giải thích bằng lý luận ‘gửi gắm’ thì chúng ta đành đổi lối tư
