sách trên khắp thế giới ca ngợi việc “thuê ngoài” (outsource) là rất
“hiệu quả”. Tất cả xảy ra trước khi bất kỳ nhà kinh tế thị trường tự
do nào trở nên lo ngại rằng, các doanh nghiệp tại các thị trường mới
nổi một ngày nào đó sẽ bắt kịp với những “đàn anh” đi trước ở
phương Tây. Đó chính là kỷ nguyên của thứ niềm tin không còn bị
kìm kẹp ở thời buổi toàn cầu hóa. Nhưng đối với người dân Hồng
Kông, bao gồm cả tôi, nó lại là thời đại của sự ngờ vực. Tất cả mọi
người tôi từng nói chuyện đều mong mỏi một sự ổn định, liên tục và
tôi muốn tìm ra cách để đạt được điều đó.
ỔN ĐỊNH – NHIỆM VỤ BẤT KHẢ THI?
Tại sao kiến thức và chuyên môn lại lụi tàn ở Piedmont và Hồng
Kông trong khi các ngành công nghiệp nội địa ở Thụy Sĩ lại tiếp tục
vững bền, nguyên vẹn và thịnh vượng?
Khi tôi đặt câu hỏi này cho các giám đốc điều hành cấp cao, họ
thường nhìn tôi một cách mỉa mai và sau đó thẳng thừng tuyên bố
rằng, “Dược phẩm được sản xuất với công nghệ cao hơn nhiều so
với hàng dệt may và đồ chơi”, hoặc “Ngành dược sở hữu rất nhiều
bằng sáng chế [so với hai ngành còn lại]...” Sự lý giải trên vốn dựa
trên quan sát rằng việc nghiên cứu và thương mại hóa thuốc phức
tạp đã giúp bảo vệ thành công các ông lớn ngành dược Thụy Sĩ,
trong khi đó, các ngành dệt may và sản xuất đồ chơi không đòi hỏi
những kỹ năng và kiến thức đặc biệt sẽ khó lòng bảo vệ các công ty
trong những ngành này.
Lời giải thích này nghe có vẻ khá hay ho, thậm chí là hiển nhiên.
Nhưng nó lại bỏ quên rất nhiều ngành công nghiệp khác với công
nghệ dị thường cũng thất bại trong việc chống lại sự cạnh tranh và
các đối thủ với giá thành sản phẩm thấp hơn. Nếu kiến thức và công
nghệ phức tạp là yếu tố quyết định trong việc ngăn chặn cạnh tranh
thì các nhà kinh tế học đã có thể vẽ được một biểu đồ mô tả tuổi thọ
trung bình của một công ty trong mối tương quan với mức độ công
nghệ phức tạp của ngành đó. Công nghệ càng phức tạp thì tuổi thọ
trung bình của một doanh nghiệp sẽ càng dài hơn. Điều này sẽ tạo
nên một hình mẫu đơn giản, thanh lịch và đáng chú ý để ghim vào
đầu sinh viên các trường kinh tế trên khắp thế giới.
