lý giải được sự biến động của những ngành khác, như dược và các
ngành kinh tế hiện đại mà chúng ta sẽ nghiên cứu trong các chương
tới.
Tại Steinway, cách tiếp cận sản xuất quá thô sơ và tryền thống. Các
nghệ nhân giỏi với chuyên môn cao và đôi bàn tay con người đã
sản xuất được những chiếc đại dương cầm chất lượng tốt không
đâu sánh bằng, do vậy các nghệ sĩ dương cầm mới háo hức trông
đợi chúng. Chính những đặc điểm đó đã định nghĩa nên cái gọi là
tay nghề thủ công điêu luyện. Trực giác con người và nhận xét từ
các chuyên gia đã giúp tạo nên thương hiệu của Steinway. Đây là
điều tất yếu trong bất kỳ nền công nghiệp non trẻ nào. Dẫu vậy, kiến
thức ở những buổi đầu sơ khai ấy không hề được truyền thụ lại
dưới dạng sách vở. Bí quyết làm nghề chỉ duy trì trong một nhóm
nhỏ những chuyên gia lành nghề nhất.
Thế nhưng, kiến thức cũng phát triển. Khi con người tích lũy kinh
nghiệm thì vốn hiểu biết của họ sẽ được cải thiện. Các bí quyết, vốn
chỉ được truyền thụ giữa một số ít bậc thầy, thì bây giờ đã được ghi
chép lại cho hậu thế. Các giáo sư kinh tế gọi quá trình biến các bí
quyết bất thành văn thành thứ rõ ràng hơn là hệ thống hóa tri thức.
Nhưng nó chỉ đơn giản là viết lại những điều đã biết để bạn có thể
chia sẻ kiến thức với các đồng nghiệp mà thôi. Một hệ quả của sự
phát triển này chính là việc các công nhân ít kỹ năng hơn sẽ bắt đầu
thay thế những chuyên gia mở đường ban đầu. Bất kỳ công nhân
nào cũng có thể tuân theo các trình chuẩn và sách hướng dẫn. Sau
cùng, khi những kiến thức mà các chuyên gia có được đã được
truyền đạt vào trong các sách hướng dẫn thì chúng ta gần như
không cần can thiệp thêm nữa. Hay nói theo cách khác, khi kiến
thức của các chuyên gia đã được hệ thống hóa thì ngày càng có
nhiều người có thể nắm vững các nguyên tắc cơ bản. Và có lẽ đáng
ngại hơn, các tri thức đã được hệ thống hóa đó có thể dễ dàng trở
nên phổ biến thông qua sự vay mượn, sao chép hoặc ăn cắp. Như
lịch sử đã chứng minh, những gì bắt đầu bằng sự sáng tạo của con
người thông qua bàn tay của một chuyên gia thượng thừa thường
kết thúc bằng máy móc tự động hóa.
Ẳ
Ả
Ô
Ỉ À
À
