Tuy vậy, tác động sâu sắc nhất của thành công lớn này lại nằm ở
việc tái định hình trọng tâm nghiên cứu của ngành dược phẩm. Có
hàng trăm loại ung thư, mỗi loại lại có nền tảng di truyền và phân tử
đặc trưng cũng như gây ảnh hưởng lên cơ thể bệnh nhân theo
nhiều cách và tính chất khác nhau, và do đó đòi hỏi các phương
cách điều trị khác nhau. Không giống như nhiễm khuẩn, ung thư
không chỉ có duy nhất một nguyên nhân bệnh lý cũng như cơ chế
nên việc hình thành một kiểu điều trị đồng bộ là hoàn toàn bất khả
thi. Ngay sau khi Gleevec được tung ra thị trường, Novartis Institute
for BioMedical Research (NIBR) – Viện nghiên cứu Y sinh Novartis
– đã được thành lập với trọng tâm là sinh học hóa học và các
phương pháp tính toán nhằm mục đích nghiên cứu thuốc. Để không
bị vượt mặt, đối thủ mạnh nhất của Novartis – Roche Holding đã
mua lại Genetech (ngôi sao công nghệ sinh học đầu tiên mà chúng
ta biết đến
30
) với giá 46,8 tỷ đô vào năm 2009. Ngay lập tức, Roche
trở thành công ty công nghệ sinh học lớn nhất thế giới.
31
Nếu tạo nên đột phá nhờ kiến thức mới quan trọng với sự thịnh
vượng dài lâu của doanh nghiệp, tại sao điều này lại hiếm khi xảy ra
như vậy? Lý do chủ chốt chính là quy trình phân bổ nguồn lực
doanh nghiệp phức tạp bên trong mỗi công ty. Với bối cảnh tương
lai vô cùng khó đoán và không thể biết rõ chiến lược nào thích hợp
thì một quy trình đột biến chính là ngôi sao thống trị. Đó chính là lý
do tại sao khi Alex Matter khởi xướng cuộc nghiên cứu ung thư ở
Novartis, ông phải được hoạt động tự do và không bị ràng buộc bởi
sự quan liêu.
Tuy nhiên, vị thế dẫn đầu thị trường cũng không thể đạt được thông
qua quá trình thử nghiệm không hồi kết mà không có sự giám sát.
Vị thế đó càng không thể đạt được đơn thuần chỉ từ những nỗ lực
của một phòng ban không chịu sự kiểm soát của doanh nghiệp hay
từ cung cách mạo hiểm du nhập từ Thung lũng Silicon. Đằng sau
bất kỳ nỗ lực lỏng lẻo nào cũng ẩn giấu một tương lai ảm đạm rằng:
doanh nghiệp khi đã ổn định sẽ trở nên máy móc và khô cứng. Khi
đó, với hướng quản lý tệ hại nhất thì cách duy nhất để họ thành
công chính là nhóm một vài gương mặt xán lạn cho vào phòng
nghiên cứu rồi rót cho ít tiền và hy vọng điều tuyệt vời sẽ xảy ra.
32
