nguy hiểm nào cho tôi nhưng lại gây ra rất nhiều nguy hiểm cho ông ấy. Vì
quá khứ đó, ngài nợ tôi một ân huệ” – ở đây ông nhắc đến lời cảnh báo đã
được gửi cho Xerxes để rút quân khỏi Salamis, cũng như việc Xerxes thấy
những cây cầu không bị phá, mà ông vờ bịa là nhờ có ông
– “hiện tại, khi
có thể phụng sự ngài rất nhiều, tôi đến đây, bị người Hy Lạp truy đuổi vì
tình hữu hảo của tôi với các ngài. Tuy nhiên, tôi mong được ân hạn một
năm, khi ấy tôi sẽ có thể tự mình trình bày mục đích đến của tôi.”
Người ta thuật lại rằng Nhà vua đã chuẩn y ý định của ông, và bảo ông
hãy cứ làm như ông đã nói. Themistocles đã tranh thủ khoảng thời gian một
năm này để cố gắng tiến nhanh hết sức trong việc học tiếng Ba Tư, và tìm
hiểu phong tục của xứ sở này. Đến yết kiến triều đình Ba Tư vào cuối năm
đó, ông đã giành được một sự quan tâm cao độ, trước ông hoặc sau ông chưa
một người Hy Lạp nào từng được quan tâm như vậy; một phần là do danh
tiếng lẫy lừng của ông trước đó, phần nữa là do những hy vọng mà ông khơi
gợi về việc thực hiện cuộc chinh phục Hy Lạp cho Nhà vua, nhưng chủ yếu
là bởi những bằng chứng mà họ chiêm nghiệm hằng ngày đã cho thấy năng
lực của ông. Bởi vì Themistocles là một người cho thấy những dấu hiệu rõ
ràng nhất của một thiên tài; thật vậy, riêng về mặt này ông có quyền được
hưởng sự ngưỡng mộ đặc biệt và không gì sánh nổi của chúng ta. Chỉ bằng
khả năng bẩm sinh của mình, chẳng phải do học hành từ tấm bé mà nên, ông
đã đồng thời vừa là người xét đoán sáng suốt nhất trong những thời điểm
khủng hoảng bất ngờ mà không có hoặc có rất ít thời gian để suy xét kỹ
càng, vừa là nhà tiên tri lỗi lạc nhất về tương lai, ngay cả về những việc có
khả năng xảy ra trong tương lai xa nhất. Là một người có khả năng lý luận
kiến giải tất cả những gì trong phạm vi mà ông thông thạo, ông cũng không
thiếu khả năng đưa ra một phán đoán thích hợp về những vấn đề mà ông
chưa hề có kinh nghiệm. Ông còn có thể tiên đoán một cách xuất sắc họa
phúc đang tiềm ẩn trong tương lai xa xôi. Tóm lại, bất kể chúng ta xem xét
tầm cỡ tài năng bẩm sinh hay tính linh hoạt trong ứng biến của ông, người
đàn ông xuất chúng này phải được công nhận là vượt qua tất cả mọi kẻ khác
về năng lực trực giác khi đương đầu với tình huống khẩn cấp. Bệnh tật mới
thực là nguyên nhân gây ra cái chết của ông, mặc dù có chuyện đồn đại về
