ủng hộ cho bên này hay bên kia, nhấn mạnh sự cần thiết của chiến tranh,
hoặc việc thu hồi sắc lệnh kia và thật ngu ngốc nếu để cho nó ngăn cản hòa
bình. Trong số họ có Pericles con trai của Xanthippus, con người quan trọng
hàng đầu ở Athens vào thời của ông, là người tài giỏi nhất về mưu lược cũng
như hành động, đã tiến lên và đã đưa ra lời khuyên sau:
“Hỡi dân chúng Athens, có một nguyên tắc mà tôi luôn trung thành
với nó trong tất cả mọi việc, và đó là nguyên tắc không nhượng bộ
người Peloponnese. Tôi biết rằng cái tinh thần thôi thúc con người khi
họ bị thuyết phục tiến hành chiến tranh không phải lúc nào cũng được
duy trì trong hành động; và rằng khi hoàn cảnh thay đổi, thì quyết tâm
cũng thay đổi. Tuy vậy tôi thấy rằng lúc này, chẳng khác gì trước đây,
mọi người đang trông đợi ở tôi cùng một lời khuyên như vậy; và tôi
đưa ra lời khuyên này cho những người đang tự cho phép mình bị
thuyết phục để họ suy xét: hãy ủng hộ những quyết tâm của dân tộc
ngay cả trong nghịch cảnh, kẻo mất hết danh tiếng về sự sáng suốt của
mình trong trường hợp thành công. Bởi đôi khi sự việc vận động theo
chiều hướng tùy hứng chẳng khác gì các kế hoạch của con người; quả
thật đó là lý do tại sao chúng ta thường đổ lỗi cho may rủi khi bất kỳ
việc gì không xảy ra như chúng ta mong đợi. Trước đây đã thấy rõ rằng
Lacedaemon ấp ủ âm mưu chống lại chúng ta; giờ đây điều đó lại càng
rõ ràng hơn. Hòa ước quy định rằng chúng ta sẽ cùng đệ trình những
bất đồng để dàn xếp theo luật, và rằng trong lúc ấy mỗi bên sẽ giữ
những gì mình có. Vậy mà người Lacedaemon chưa từng đề nghị
chúng ta một điều như vậy bao giờ, cũng chưa từng chấp nhận một đề
nghị như vậy từ phía chúng ta; ngược lại, họ muốn những lời cáo buộc
được giải quyết bằng chiến tranh thay vì thương lượng; và cuối cùng,
chúng ta thấy họ đến đây, bỏ cái giọng trách móc và dùng cái giọng ra
lệnh. Họ đòi chúng ta triệt thoái cuộc vây hãm Potidaea, để Aegina
được độc lập, thu hồi sắc lệnh Megara; và họ kết thúc bằng một tối hậu
thư cảnh báo chúng ta phải để cho các dân Hy Lạp độc lập. Tôi hy vọng
