của nó hiện ra trọn vẹn trước các vị, các vị cần phải nghĩ rằng chính là
nhờ vào lòng dũng cảm, ý thức nghĩa vụ và nhiệt huyết với danh dự
trong trận chiến mà người ta mới có thể giành được tất cả sự vĩ đại ấy,
và rằng không một thất bại cá nhân nào trong một chiến dịch đã có thể
khiến họ cho phép tước đi mất của xứ sở này lòng dũng cảm của họ, mà
trái lại họ đã đặt lòng dũng cảm ấy dưới chân Athens như phần đóng
góp vinh dự nhất mà họ có thể dâng tặng. Vì tất cả những người này đã
đồng lòng dâng tặng tính mạng của mình nên mỗi người trong bọn họ
đều nhận được cho riêng mình danh thơm muôn thuở, và với một lăng
mộ, không chỉ là nơi ký cốt của họ, mà đúng hơn là điện thờ linh thiêng
nhất nơi vinh quang của họ được lưu giữ để thiên thu tưởng nhớ, vào
mỗi dịp cần tưởng niệm bằng hành động hay bằng lời nói. Bởi khắp trái
đất này đâu đâu cũng là nơi có thể an táng các vị anh hùng; và ở những
miền viễn xứ, nơi mà cột đá với văn bia trên đó ghi khắc chiến công
này, có một ghi chép được cất giữ thiêng liêng trong mỗi lồng ngực mà
không được viết lên bất kỳ bài vị nào để lưu giữ ngoài con tim. Hãy lấy
họ làm những tấm gương cho mình và, khi đã coi hạnh phúc là thành
quả của tự do và là tự do là thành quả của lòng quả cảm, đừng bao giờ
từ chối những nguy hiểm trong chiến tranh. Vì rằng những người xả
thân đích thực chẳng phải là những kẻ khốn cùng, những kẻ đó đâu có
gì để hy vọng, mà đúng hơn là những người mà đối với họ nếu cuộc
sống tiếp tục có thể sẽ mang đến những thay đổi nghịch đảo mà lúc này
còn là ẩn số, và đối với họ nếu chẳng may ngã xuống sẽ kéo theo hậu
quả kinh khủng nhất. Và điều chắc chắn là đối với một con người đầy
lòng dũng cảm, việc mất danh dự vì hèn nhát phải đáng buồn hơn rất
nhiều so với cái chết không nhận thấy thình lình giáng xuống anh ta
giữa lúc anh ta đang tràn trề sức lực và lòng yêu nước.
Thế nên, niềm an ủi, chứ không phải lời chia buồn, mới là điều tôi
phải bày tỏ với các bậc sinh thành của những người đã khuất mà có lẽ
đang hiện diện tại đây. Những may rủi tình cờ mà cuộc sống của con
người khó tránh khỏi nhiều không đếm xuể; nhưng quả thực may mắn
thay những người mà số mệnh đã cho họ một cái chết vinh quang như
