kèm theo hy vọng giữ được nền độc lập đó, thì trong trường hợp đó
chính kẻ không chấp nhận mạo hiểm mới là kẻ đáng trách chứ không
phải là người chấp nhận mạo hiểm. Tôi vẫn là con người trước đây và
không thay đổi, chính các vị mới là những người thay đổi, vì trên thực
tế các vị làm theo lời khuyên của tôi khi còn bình yên vô sự, và đợi cho
tai họa xảy ra mới hối tiếc điều đó; và sai lầm thấy rõ trong sách lược
của tôi là ở chỗ các vị thiếu kiên định trong quyết tâm của mình, bởi nó
dẫn đến nỗi thống khổ mà tất cả các vị đang phải chịu đựng, trong khi
đó những lợi ích của nó còn rất xa xôi và mơ hồ đối với hết thảy mọi
người, và chỉ cần một vận rủi to lớn bất ngờ giáng xuống các vị là các
vị ngã lòng không kiên trì với quyết tâm của mình được nữa. Bởi đứng
trước những gì là bất ngờ, không mong đợi và ít dự liệu được nhất thì
tinh thần nao núng; và đặt mọi thứ khác sang một bên, thì bệnh dịch ấy
chắc chắn phải là một tình trạng khẩn cấp thuộc loại này. Tuy vậy, như
các vị đây, sinh ra là những công dân của một thành bang vĩ đại, và đã
được giáo dưỡng bằng những tập quán cũng vĩ đại chẳng kém gì nơi
chôn rau cắt rốn của các vị, các vị cần phải sẵn sàng đối mặt với những
thảm họa lớn nhất mà vẫn phải giữ được nguyên vẹn danh tiếng lẫy
lừng của mình. Vì rằng sự phán xét của con người rất nghiệt ngã đối
với những kẻ yếu đuối nhu nhược không xứng với một danh tiếng đã
được công nhận, cũng chẳng khác gì nó đố kỵ với tính ngạo mạn luôn
tham vọng cao hơn những gì đáng được hưởng. Vậy thì hãy thôi đau
buồn than khóc về những tai ách của riêng mình, và thay vì thế hãy chú
tâm vào sự an nguy của cả dân tộc.
Nếu các vị chùn bước trước những nỗ lực mà chiến tranh đòi hỏi và
lo ngại rằng rốt cục chúng sẽ chẳng mang lại kết quả tốt đẹp nào, thì
các vị cũng đã biết những lẽ phải mà tôi thường dùng để chỉ ra rằng
những mối lo sợ của các vị hoàn toàn vô căn cứ. Nếu những lẽ phải đó
còn chưa đủ, thì bây giờ tôi sẽ tiết lộ một lợi thế nhờ vào quyền bá chủ
vĩ đại của các vị mà có, điều mà tôi cho rằng chưa từng nảy ra trong
đầu các vị, điều mà tôi chưa từng đề cập đến trong những lần phát biểu
trước đó của tôi, và là điều mà nghe có vẻ táo bạo đến đỗi lẽ ra tôi
