viện từ Athens kịp đến, và nhận thấy rằng quân mình đa phần khiếp sợ bởi
cuộc chiến bại lần trước và chẳng còn lòng dạ nào mà đánh trận, bèn triệu
tập họ lại và khích lệ họ như sau:
“Hỡi binh lính Peloponnese, trận giao tranh mới đây, mà có lẽ đã
khiến một số kẻ trong các ngươi lo sợ vì trận giao tranh trước mắt, thật
sự chẳng cho một cái cớ chính đáng nào để mà phải lo sợ. Việc chuẩn
bị cho trận giao tranh lần trước, như các ngươi cũng biết, khá là sơ sài;
và chuyến hải hành lần đó của chúng ta không nhằm mục đích đánh
trận trên biển mà đúng hơn là nhằm thực hiện một cuộc viễn chinh trên
bộ. Ngoài ra, trong trận chiến đó vận may hầu như đã phản lại chúng ta;
và có lẽ cả sự thiếu kinh nghiệm cũng có phần liên quan tới thất bại
trong trận hải chiến đầu tiên đó của chúng ta.
Vì vậy, không phải là sự hèn nhát đã gây ra thất bại cho chúng ta,
cũng chẳng phải lòng quyết tâm không sức mạnh nào đè bẹp được đã bị
nhụt đi vì một biến cố bất ngờ, tuy lòng quyết tâm này vẫn phải có lời
phân biện về địch thủ của nó; nhưng khi chấp nhận khả năng không
may thất bại, chúng ta nên biết rằng những trái tim quả cảm sẽ luôn
phải quả cảm, và khi chúng còn quả cảm như vậy thì không thể viện sự
thiếu kinh nghiệm ra mà biện hộ cho hành vi hèn nhát. Các ngươi thua
kém kẻ địch về kinh nghiệm thì ít mà các ngươi vượt trên chúng về sự
can trường thì nhiều; và cho dù chiến thuật và kỹ năng chiến đấu của kẻ
địch có thể giúp chúng nhanh trí trong lúc khẩn cấp để thực hiện những
gì đã học được với điều kiện phải có lòng quả cảm đi kèm, nhưng một
trái tim nhút nhát sẽ biến toàn bộ kỹ năng đó thành bất lực khi đối mặt
với hiểm nguy. Vì rằng nỗi khiếp sợ sẽ tước đoạt mất sự cấp trí, và
thiếu lòng quả cảm thì kỹ năng câm bằng vô dụng. Hãy đem lòng quả
cảm vượt trội của các ngươi mà chống lại kinh nghiệm dầy dặn hơn của
chúng, và đem cái thực tế là lúc đó các ngươi chưa được chuẩn bị sẵn
sàng mà chống lại nỗi sợ hãi do thất bại gầy ra; và cũng nên nhớ rằng
các ngươi luôn có lợi thế vì quân số đông áp đảo, và vì giao tranh trong
