phải sử dụng sự lừa dối để được lòng dân chúng hơn so với vị cố vấn
giỏi nhất phải nói dối để được tin tưởng. Thành bang này và chỉ duy
thành bang này, do những thủ đoạn tinh vi đó, mà có thể chẳng bao giờ
được phụng sự một cách thẳng thắn và không trá ngụy; cái người
phụng sự thành bang một cách thẳng thắn thì luôn luôn bị nghi ngờ là
vụ lợi để được đền đáp theo cách ngấm ngầm nào đó. Tuy nhiên, cân
nhắc tầm quan trọng của những lợi ích liên quan, và tình hình các vụ
việc, những nhà hùng biện chúng tôi phải coi nhiệm vụ của mình là
nhìn xa hơn những kẻ phán xét bộp chộp các người một chút; đặc biệt
là khi chúng tôi, những cố vấn của các người, phải chịu trách nhiệm,
trong khi các người, cử tọa của chúng tôi, không phải gánh trách nhiệm
như vậy. Vì nếu những người đưa ra lời khuyên và những người nhận
nó phải chịu đựng như nhau, thì các người sẽ phán xét một cách bình
tĩnh hơn; chứ như thực trạng này thì khi các người lâm vào tai hoạ, mà
có thể là do cơn bốc đồng nhất thời đã dẫn dắt các người vào, các người
sẽ chỉ trừng phạt một cá nhân duy nhất là cố vấn của các người, mà
không trừng phạt bản thân các người, những kẻ đồng hành đông đảo
với vị cố vấn đó trên con đường sai lầm.
Tuy nhiên, tôi không lên đây để hoặc phản đối hoặc cáo buộc về việc
Mytilene; thực ra, vấn đề đặt ra trước chúng ta như những con người có
lý trí thì không phải là tội lỗi của họ, mà là lợi ích của chúng ta. Dẫu tôi
có chứng minh được là họ mắc tội hết sức lớn, tôi sẽ không vì thế mà
khuyên diệt họ, trừ khi việc đó có lợi thiết thực; và cho dù nếu họ có
kêu xin xá tội, tôi cũng sẽ không khuyên xá tội cho họ, trừ khi việc đó
là vì lợi ích thiết thân của xứ sở chúng ta. Tôi cho rằng chúng ta đang
toan tính về tương lai hơn là về hiện tại; và khi mà Cleon quả quyết đến
thế về những hiệu quả ngăn chặn hữu ích sẽ đến theo việc bắt dân nổi
loạn chịu đại hình, thì tôi – là người toan tính đến lợi ích của tương lai
chẳng kém gì ông ấy – cũng bảo lưu quan điểm đối lập một cách quả
quyết không kém. Và tôi yêu cầu các người đừng bác bỏ những cân
nhắc hữu ích thực sự của tôi vì những cân nhắc chỉ hợp lý mẽ ngoài của
ông ta: diễn từ của ông ta có thể có sức hấp dẫn vì xem ra nó phù hợp
