công thì họ có nhiều khả năng tránh được đau khổ nhất, và sẵn sàng
giảng hoà nhất, nếu họ có thể, trong khi vận may của họ vẫn còn. Hỡi
người Athens, đây là việc mà các vị đang có một cơ hội tốt để thực hiện
với chúng tôi, và bằng cách đó có thể tránh khỏi những tai hoạ tiềm ẩn
có thể xảy đến ngay sau sự từ chối của các vị, và tránh được sự quy kết
về sau rằng ngay cả những lợi thế hiện tại của các vị cũng nhờ ngẫu
nhiên mà có, trong khi lẽ ra các vị phải được lưu danh muôn thuở về
quyền lực và sự sáng suốt, cái danh tiếng không gì gây tổn hại được.
Người Lacedaemon chúng tôi vì vậy mời các vị ký kết một hoà ước
và chấm dứt chiến tranh, và đem tặng các vị hoà bình và tình đồng
minh cùng mối quan hệ hữu hảo và thân thiết nhất giữa chúng ta trên cơ
sở toàn diện và lâu dài; và để đổi lại chúng tôi xin các vị trả lại cho
chúng tôi những người đang ở trên đảo đó, chúng tôi thiết nghĩ sẽ tốt
hơn cho cả hai bên nếu không phải chống lại nhau đến cùng, phó mặc
may rủi hoặc một biến cố thuận lợi tình cờ nào đó cho phép người của
chúng tôi mở đường máu mà thoát ra được, hoặc buộc phải đầu hàng
dưới sức ép của cuộc phong toả. Kỳ thực nếu những mối thâm thù có
lúc nào đó được hóa giải hoàn toàn, thì chúng tôi cho rằng chúng sẽ
được hóa giải không phải bằng cách trả thù và bằng thắng lợi quân sự,
và bằng cách dùng vũ lực buộc một kẻ đối địch phải thề tuân thủ một
hiệp ước không có lợi cho hắn, mà sẽ được hóa giải khi một bên tham
chiến may mắn hơn từ bỏ những đặc quyền đó của mình, khi bên ấy
được dẫn dắt bởi những tình cảm hoà ái hơn để khuất phục địch thủ của
mình bằng lòng khoan dung, và chấp nhận hoà bình với những điều
kiện chừng mực hơn so với đòi hỏi của mình. Từ đó trở đi, thay vì món
nợ oán thù thế nào cũng kéo theo bạo lực, địch thủ của họ mắc một
món nợ từ lòng khoan dung ấy và sẽ báo đáp tương đương, và vì danh
dự bên địch sẽ sẵn lòng thực hiện thoả thuận của họ. Và người ta
thường hay hành động theo cách này với những địch thủ lớn nhất của
họ hơn là với những vụ tranh chấp vặt vãnh; về bản chất họ vốn dĩ vẫn
sẵn lòng nhượng bộ những kẻ đầu hàng họ trước, cũng như họ dễ bị
